Μετά την ήττα καί τήν αποχώρησή τοὐ Γερμανικού στρατού,τμήμα τού χρηστικού υλικού πού είχε στήν αποκλειστική διάθεσή του : ιατρικός εξοπλισμός, φάρμακα, στρατιωτικά αυτοκίνητα, μοτοσυκλέτες, ποδήλατα, όπλα, σφαίρες, χειροβομβίδες, εργαλεία, τρόφιμα, καύσιμα, ιματισμός, πέρασαν στα χέρια των απλών ανθρώπων,παρέμεινε κι αξιοποιήθηκε με ποικίλους τρόπους προσφέροντας σε πολλές περιπτώσεις άμεσες λύσεις για την αντιμετώπιση πρακτικών προβλημάτων διαβίωσης τών ανθρώπων.Ένα τμήμα του δόθηκε για ανακύκλωση καί δημιουργία νέων εργαλείων, μαγειρικών σκευὠν κ.α.), ενώ άλλο τμήμα του χρησιμοποιήθηκε με μικρές μετατροπές χάρη στή γνώση των τοπικών μαστόρων καί στίς επινοήσεις τους. Οι κάτοικοι άνοιγαν ένα μεγάλο λάκκο τέσσερα μέτρα βάθος καί έκρυβαν ότι έβρισκαν.
Κάποιοι παίρνοντας απ' τα γερμανικά καμιόνια τούς ιμάντες με τίς πόρπες,έφτιαξαν λαιμουδιές στίς κατσίκες τους. Κάποιοι ''έκλεψαν'' τἰς τεράστια σκηνές πού είχαν αφήσει οι Γερμανοί,τίς
τεμάχισαν καί τίς μοιράστηκαν με τούς συγχωριανούς τους και τίς έκαναν μπαγκάλια (πανιά για τη συγκομιδή της ελιάς) Επειδή το δέρμα δεν υπήρχε,ἐπαιρναν τα παλιά λάστιχα τών αυτοκινήτων καί ἐφτιαχναν σόλες παπουτσιών..Καί λόγω τού ότι κάποιοι ήταν ικανοί τεχνίτες μπορούσαν να βγάλουν μέχρι καί μιά δωδεκάδα ζεύγη από ένα λάστιχο ! Τα μεγάλα κίτρινα μεταξωτά αλεξίπτωτα τὠν γερμανών τα χρησιμοποιούσαν ως υπνόσακους ή ως ανταλλάξιμο προϊόν. Ως το τέλος του πολέμου, σχεδόν οι μισές γυναίκες στα κεντρικά ορεινά του νησιού, φορούσαν κίτρινα μεταξωτά εσώρουχα ! Με τις λωρίδες από αυτἀ τα αλεξίπτωτα έφτιαχναν επίσης καί αυτοσχέδια σκοινιά.
Ο Αθλητικός όμιλος Πλατανιάς Χανίων πού ιδρύθηκε το 1931 (εξέλιξη του σωματείου ''Ιάρδανος'' 1942-45) φορούσε φανέλες πού φτιάχτηκαν από σημαίες, που είχαν κλέψει οι κάτοικοι τής περιοχής απ' τίς αποθήκες τών Γερμανών καί τίς είχαν μετατρέψει σε αθλητική ενδυμασία οἰ μοδίστρες τού χωριού ! Δεν ξέχασαν φυσικἀ καί τὀν φύλακα Άγιό τους. Σε πάμπολλα ξωκλήσια μας, οι καμπάνες είναι κατασκευασμένες από το μπροστινό τμήμα τής ναζιστικής βόμβας πού δεν είχε σκάσει..Αλλες κρέμονται στά δέντρα κι άλλες στά καμπαναριά. Τα περισσότερα κωδωνοστάσια δἐ, είναι κατασκευασμένα από σιδηροδρομικές ράγες.Οι καμπάνες αυτές έχουν συνήθως βραχνὀ ήχο.Τα σύνεργα του θανάτου μετατράπηκαν όλα σε χρηστικά για τήν καθημερινή ζωή τους αντικείμενα. Οι άνθρωποι πίστεψαν στην άλλη μέρα, την καινούρια εποχή. Οι βόμβες έγιναν γλάστρες πού γέμισαν λουλούδια. Μερικές διακοσμούν ακόμα και σήμερα εισόδους σπιτιών.Το μεν μπαρούτι πού υπήρχε στό καψούλι τών καλύκων,το χρησιμοποιούσαν στὀ κυνήγι καί στά μπροστογιομί κυνηγετικά όπλα.Τη δε δυναμίτιδα πού υπήρχε στά βλήματα τών οβίδων καί στίς νάρκες τήν χρησιμοποιούσαν για τήν κατασκευή μπουρλότων για ψάρεμα.Οι κάλυκες σφυρηλατήθηκαν κι έγιναν ανθοδοχεία καί βάζα τα οποία διακοσμούν ακόμα καί σήμερα τίς εκκλησίες αλλά καί τα σπίτια.Τίς μεταλλικές ράμπες από τα στρατιωτικά φορτηγά πού χρησιμοποιούσαν οι γερμανοί όταν υπήρχε πολύ λάσπη στο δρόμο καἰ τίς τοποθετούσαν στό δύσκολο έδαφος καἰ περνούσαν,τίς χρησιμοποίησαν ὠς εξωτερικά κάγκελα σπιτιὠν καί τίς τοποθετούσαν επίσης καί σε βαγόνια μεταφοράς αγροτικών μηχανημάτων.Το λεγόμενο ''σἰδερο“ τού ντεκοβίλ”, (προφυλακτήρας) από τή μηχανή τού τρένου πού υπήρχε στό αεροδρόμιο το μετέφεραν με δυσκολία νεαροί ως παγκάκι,ποὐ ξεκουράζονταν οι ηλικιωμένοι κι οι περαστικοί. Τα βαρέλια για τα καύσιμα, έγιναν βαρέλια για λάδι. Το καπάκι του βαρελιού έγινε πόρτα ξυλόφουρνου. Οι θέσεις στις καρότσες των φορτηγών μεταφοράς προσωπικού έγιναν ταΐστρες για ζώα. Τα κράνη των στρατιωτών έγιναν δοχεία νυκτός.
Υπάρχει μιἀ ιστορία τής Ρεθυμνιώτισσας Ανδριανής Χαλκιαδάκη τόν Μάϊο τού 1941, η οποία έφτιαξε το νυφικό της από νήμα γερμανικού αλεξίπτωτου,χρησιμοποιώντας κλωστές από το νήμα πού ήταν δεμένο στἰς αναρτήσεις τοὐ αλεξίπτωτου !(δείτε τἠν φωτογραφἰα) Επλεξε δεκάδες μέτρα κλωστών, αφού πρώτα τίς ξέμπλεκε από τα σχοινιά τού γερμανικού αλεξιπτώτου. Αυτἀ καί μόνο μάς δείχνουν όχι μόνο, την τεράστια επιμονή και υπομονή τὠν ανθρὠπων,αλλά καί τήν πίστη τους στἠ ζωή, παρά το γεγονός ότι ζούσαν μέσα σε πόλεμο. Τελικά φόρεσε το νυφικό αυτό η Ανδριανή στο γάμο της το 1941 στο Ρέθυμνο,το οποίο δώρισε μετἐπειτα στο Ναυτικό Μουσείο Κρήτης στα Χανιά όπου βρίσκεται μἐχρι σἠμερα.
Ο κατάλογος δεν έχει τέλος. Όπως κι ο πόνος, η δυστυχία κι οι καταστροφές πού άφησε πίσω του ο κατακτητής. Τα τραύματα από τἠν γερμανική κατοχή δεν έχουν κλείσει ακόμη καί μένει ανοιχτό το ζήτημα τών γερμανικών αποζημιώσεων. Αυτονόητο δικαίωμα τής Ελλάδας όσον αφορά το κατοχικό δάνειο καί τίς γερμανικές αποζημιώσεις πού είναι ''νομικώς ενεργές καἰ δικαστικώς επιδιώξιμες''.Αποτελεί επίσης αδιαπραγμάτευτο τεκμήριο ότι πάντοτε οι άνθρωποι, ακόμα κι αν βρίσκονται σε κρίσιμες περιόδους, όπως ο πόλεμος, πρἐπει να συνεχίζουν να πιστεύουν στή ζωή καί να κάνουν όνειρα.
Βασιλική Παπουτσάκη
Beevor Antony: Η Κρήτη και η Αντίσταση
Σαιτάκης Γιάννης,Το Γεράκι της Κρήτης, Βιβλιοεκδοτική ΑΕ,1998
Πρακτικά διημερίδας πολιτισμού,Δήμος Μινώα Πεδιάδας 2016, Λενακάκης Ανδρέας
Ο Αριστοφάνης Χουρδάκης και το έργο του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δεν επιτρέπονται νέα σχόλια.