ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ : Ο ΦΑΡΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΥ


''Τις ώρες 3 έως 5 το πρωί είναι η ζωή λιγότερη στον κόσμο. Είναι οι ώρες που πεθαίνουν οι περισσότεροι άνθρωποι. Εμένα μ’αρέσει να πεθάνω μεσημέρι''

Η δολοφονία τού Ιωνα έγινε μεταξύ 3 και 4 το απομεσήμερο. Η 31η Ιουλίου του 1920 ήταν μια πολύ ζεστή καλοκαιρινή μέρα στην Αθήνα, με το θερμόμετρο να δείχνει το μεσημέρι 40 βαθμούς. Οι δρόμοι, με εξαίρεση ίσως το κέντρο της πόλης, ήταν έρημοι. Το 1920 η Αθήνα είχε πληθυσμό περίπου 425.000 κατοίκους. Παρά την προτροπή της συντρόφου του, της μεγάλης ηθοποιού Μαρίκας Κοτοπούλη, έφυγε από το σπίτι του στην Κηφισιά με κατεύθυνση το κέντρο. Πήγαινε στα γραφεία του περιοδικού Πολιτική Επιθεώρησις για να κλείσει την ύλη. Το περιοδικό θα κυκλοφορούσε την επομένη. Οταν το αυτοκίνητό του έφθασε στη βίλα ''Θων'', στον κόμβο των Αμπελοκήπων, στρατιωτικές δυνάμεις της φρουράς του Βενιζέλου το σταμάτησαν και κατέβασαν τον Δραγούμη. Με μεσολάβηση του στενού συνεργάτη του Βενιζέλου, Εμμανουήλ Μπενάκη και του επικεφαλής της Φρουράς Παύλου Γύπαρη, ο Δραγούμης οδηγήθηκε πεζός σε άγνωστο μέρος. Αγνωστο με εντολή ποιανού, στη γωνία Βασιλίσσης Σοφίας (τότε Κηφισίας) και Παπαδιαμαντοπούλου έπεσε νεκρός από τους πυροβολισμούς των στρατιωτών. Ο Δραγούμης δεν αντιστάθηκε, ούτε και προσπάθησε να ξεφύγει από τους δολοφόνους του. Ήρεμα στάθηκε μπροστά τους, κοιτώντας τον Αττικό ουρανό που τόσο ύμνησε και αγάπησε, για τελευταία φορά.Οι 13 εύστοχες ριπές των όπλων τον άφησαν στον τόπο χωρίς πνοή. Οι δολοφόνοι του, πλησίασαν την σωρό του και τον λόγχισαν 5 φορές (!) για να βεβαιωθούν για τον θάνατο του. Το πτώμα του Δραγούμη έμεινε στο πεζοδρόμιο για πολλές ώρες. Αργά το απόγευμα μεταφέρθηκε στο νεκροτομείο, όπου μετά από ειδοποίηση αργά το βράδυ, προσήλθε τραγική μορφή ο γηραιός πατέρας του Στέφανος Δραγούμης, (πρώην πρωθυπουργός και τελευταίος ύπατος αρμοστής στην Κρήτη) για να αναγνωρίσει τον νεκρό γιο του. Η οικογένεια του νεκρού απαίτησε νεκροψία που έδειξε ότι ο άτυχος άνδρας έφερε 9 σφαίρες στο κορμί του, έντεκα λογχισμός διαμπερείς δια ξιφολόγχης και κάταγμα του αριστερού μηρού δια υποκοπάνου όπλου. Την επομένη δεν κυκλοφόρησε (όπως είναι λογικό) καμία εφημερίδα της Αντιπολίτευσης. Όλες οι Βενιζελικές εφημερίδες φιλοξενούσαν την είδηση της απόπειρας κατά του Βενιζέλου, αφιερώνοντας λίγες μόνο λέξεις για την στυγερή δολοφονία. Αρκετές μάλιστα υποστήριζαν ότι ο Δραγούμης σκοτώθηκε ενώ προσπαθούσε να ξεφύγει. Κάποιες δε, υποστήριξαν ότι οι εκτελεστές ήταν σε αυτοάμυνα γιατί δήθεν τους άνοιξε πυρ ο Δραγούμης με το περίστροφο του! Λόγω τής μεγἀλης ζἐστης, ήταν επόμενο να υπάρχουν ελάχιστοι αυτόπτες μάρτυρες, οι οποίοι μάλιστα κάθε άλλο παρά πρόθυμοι ήταν να καταθέσουν όσα είδαν. Η κηδεία του έγινε μέσα σε ανείπωτη θλίψη από τους οικείους του και συνοδεύτηκε από ένα μεγάλο πλήθος πολιτών. 


Το τι ακριβώς έγινε θα παρέμενε στο σκοτάδι, αν κατά τύχη τα όσα διαδραματίστηκαν δεν έπεφταν στην αντίληψη τού Ιγκόρ Λεμπέντιεφ, συνταγματάρχη του Ρωσικού Αυτοκρατορικού Στρατού πού υπηρετούσε στη ρωσική διπλωματική αποστολή στην Αθήνα. Αξίζει να παρατεθεί εδώ η λεπτομερής και, κατά πάσα πιθανότητα, ακριβής και αμερόληπτη μαρτυρία του:

''Την 31ην Ιουλίου, ημέραν καθ’ ην εγνώσθη η κατά του Βενιζέλου απόπειρα, υπήρξα, τυχαίως, μάρτυς των ακολούθων: Περί τη 4ην απογευματινήν ανέμενον μεθ’ ομάδος εκ τριών ή τεσσάρων προσώπων την άφιξην του τραμ παρά την γωνίαν της Λεωφόρου Κηφισίας και της οδού Ι. Παπαδιαμαντοπούλου πλησίον του υπ.αριθμ. 907 στύλου των ηλεκτρικών συρμάτων. Την προσοχή μου επέσυρεν ομάς στρατιωτών αγόντων εν συνοδεία έναν πολίτη καλού παρουσιαστικού και βαδίζοντα μετά πολλής αξιοπρέπειας. Δεξιόθεν και αριστερόθεν εβάδιζον δύο στρατιώται, δεκάς δε ετέρων ηκολούθει εκ του σύνεγγυς. Πάντες έφερον τυφέκια. Μόλις το απόσπασμα επλησίασεν εις τον υπ’ αριθμ. 905 στύλον, μετέβαλε κατεύθυνσιν προς τα αριστερά και εσταμάτησε παρά το πεζοδρόμιον, άφησαν τον αιχμάλωτον πολίτην επί του πεζοδρομίου, εις απόστασιν τεσσάρων περίπου βημάτων. Οι στρατιώται αφού εσταμάτησαν, επυροβόλησαν. Ερρίφθησαν περί τους δέκα πυροβολισμούς. Ουδέν πρόσταγμα ηκούσθη. Ο πυροβοληθείς πολίτης κατέπεσεν άπνους, χωρίς να βγάλει κραυγήν, χωρίς να ειπεί τι. Εν αυτοκίνητον επλησίασεν. Οι στρατιώται επέβησαν αυτού και ανεχώρησαν.


Η ηθική αυτουργία του φόνου χρεώθηκε στον ίδιο τον Γύπαρη και στον Μπενάκη, χωρίς όμως ποτέ να αποδειχθεί κάποια κατηγορία. Το 1922 ο Μπενάκης παραπέμφθηκε σε δίκη για ηθική αυτουργία αλλά απαλλάχτηκε. Αυτό ήταν το τέλος του Ίωνα Δραγούμη, πατριώτη, διπλωμάτη, πολιτικού και διανοούμενου. Τού άνθρώπου τής δράσης καί τών ιδεών. Σε μια εποχή εντόνων πολιτικών παθών, όταν ο φανατισμός τύφλωνε τους περισσότερους γύρω του, ο Δραγούμης παρέμεινε σχετικά νηφάλιος, διατυπώνοντας τις όποιες απόψεις του και τις – συχνά καινοτόμες – ιδέες του χωρίς να υπολογίζει το πολιτικό κόστος.



Η δολοφονία του Ίωνα Δραγούμη ήταν ''το πιο ασυγχώρητο έγκλημα των χρόνων του διχασμού''
ΜΑΙΚΛ ΛΙΟΥΕΛΙΝ ΣΜΙΘ

Ο πατριωτικός του, σε συνδυασμό με τον ρομαντισμό και τον ηρωισμό, έχουν στοιχειοθετήσει μία ''προσωπική μυθολογία''. Ο Δραγούμης υπήρξε αριστοκράτης, από αυτούς που κατακτούν με το σπαθί τους τις ιδιότητες που συνεπάγεται η λέξη. Γλυκοαίματος, σεμνός και οραματιστής μιας άλλου είδους μεγάλης Ελλάδας. Αυτές όλες οι πέρλες, δε συνθέτουν μόνον ένα μυστηριώδες όνομα, παρά γεννούν μία προσωπική μυθολογία, που με γέμιζε γοητεία σ' όλη την πρώτη μου νεότητα.

ΟΔ. ΕΛΥΤΗΣ

"Μά κανείς δέν μέ εμπόδισεν εμένα
να τά στυλώσω λυρικά τά μάτια
πρός κάποια ωραία πατήματα ανδρειωμένα
σ' όποιους δρόμους καί σ' όποια μονοπάτια
Εσένα δέν σού στέκει άνθρώπου θρήνος
μόνο τό σκούσμα Αισχύλειας μιάς Κασσάνδρας
στό λόγο αρχοντικός ανθούσες κρίνος
στήν πράξη, όπου καί όπως, είσουν άνδρας
Μαρτύρων καί ηρώων αίμα' τό αίμα
πού τό αγρικούσες κι έβραζε εντός σου
τού μάρτυρα σου φόρεσε τό στέμμα
στό θάνατό σου "
ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ
Επιθανάτια Ωδή γιά τόν Ιωνα

 ''Ο Ίων Δραγούμης κι ο Πέτρος Βλαστός είναι, θαρρώ, οι δυο άνθρωποι που περισσότερο τίμησα και αγάπησα στη ζωή μου'' 

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ


Μεσ' στη σγουρή σου φλόγα τυλιμένος,
στην πιο αψηλή κορφή στο Καθαρτήρι,
στέκεις ορθός και συντηρείς το Γένος.
Το άναντρο εσύ της Λησμονιάς ποτήρι
δεν καταδέχτηκες να πιείς, αντάρα
να μην πλακώσει το μυαλό, χατήρι
να μη σου κάνει ο Θεός κι αλησμονιάρα
μη σκορπιστεί στα μάβρα κυπαρίσια
του αντρούς η πιο τρανή αρετή, η Λαχτάρα.
Περήφανη ψυχή παληκαρίσια,
απόξω απ' της Παράδεισος τη θύρα,
την γκρίζα κεφαλή κρατώντας ίσια,
ζητιάνος συ δε γίνεσαι στη μοίρα
δε θες να μπεις και στη γλυκιά ζαλάδα
της βουρκιασμένης ευτυχιάς την πύρα
που σ' έκαιγε να σβύσεις, την Ελλάδα !
Περίσσια για Παράδεισο 'σαι αντάρτης
και λαχταράς της γης την αγριάδα.
Τα χελιδόνια γύρισαν κι ο Μάρτης
χλωρός σε μια καινούρια Λάβρα ανθίζει.
Δραγούμη, ανοίξαν οι ψυχές και θάρτεις
τη γης ξανά να πιάσεις μετερίζι
βγάλε το ματωμένο σου μαντήλι,
παιχνίδι 'ναι η ζωή και παιχνιδίζει
πα στα χοντρά φιλήδονά σου χείλη
γιομόσαν τα κορμιά ψυχή κι αντράλα
κι άντρες λεβέντες γίναν οι γραικύλοι.
Ω λύκαινα Παληκαριά, το γάλα
της λεφτεριάς τον βύζαξες και τώρα,
μονιάς, σε γάβρο στεναγμό καβάλα,
λιγνός Ακρίτας τριγυρνάει τη χώρα,
τα σύνορα μετράει, μετράει το νου μας,
τον κίνδυνο νογάει κι ορμάει με φόρα,
μπλάβη αστραπή στην άκρα του γκρεμού μας

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ
(Χαιρετισμός στόν Ιωνα Δραγούμη)


''Η αστική μας τάξη πρέπει να κλάψει ειλικρινά την τραγική δολοφονία του Ίωνα Δραγούμη. Έχασε έναν πολιτικό της από τους πιο τίμιους και ηθικούς. Ο αντιπολιτευόμενος αστικός κόσμος, ίσως έχασε τον μόνο πολιτικό άντρα που μπορούσε, με τα ηθικά και πνευματικά του προσόντα, ν΄αντικρούσει και να πολεμήσει την Βενιζελική ιδεολογία. Ο Ίων Δραγούμης είτανε πάντα ο ίδιος, ο Ίδας του ''Νουμά'', ο πατέρας του Ελληνικού Εθνικισμού, ο θερμός πατριώτης των Μακεδονικών, ο ονειροπόλος της Μεγάλης Ιδέας, ο αστός πατριώτης που σχεδίαζε και ονειρευότανε την Ελλάδα στα γεωγραφικά σύνορα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Τελειώνω με αυτές τις λίγες γραμμές για τον έντιμο και ευγενή πολιτικό της σοσιαλιστικής ιδεολογίας, που, αν και δεν τη πίστευε, πάντα τη σεβόταν. Είναι καθήκον μας σαν σοσιαλιστές να λέμε πάντα την αλήθεια και να αναγνωρίζουμε την ηθική αξία των αντιπάλων.

Γιάννης Κορδάτος
Στέλεχος του ΣΕΚΕ και του ΚΚΕ


Μηχανη του χρὀνου
https://www.tovima.gr/
https://www.cretalive.gr/istoria/
https://www.kathimerini.gr/





Να δουλέψη κανείς για την Ένωση των Ελλήνων.
Να ένα ιδανικό ελληνικό, όσο πρόσκαιρο κι αν είναι.
Η Ε ν ω σ η του Έθνους.
Ας λάμψη πάλι στων Ελλήνων τα μάτια κι ας τους ηλεκτρίση, ας τους ξεσηκώσει όλους.
Σκοπός της ζωής μου η Απελευθέρωση τών "ε λ ε υ θ έ ρ ω ν"
καί τών "δ ο ύ λ ω ν" Ελλήνων.
Να κάμω δηλαδή τους Ελληνες ελεύθερους.
Δηλαδή α ν θ ρ ώ π ο υ ς !


Ο Δραγούμης ήταν, είναι και θα είναι ο μεγαλύτερος φάρος του ελληνικού εθνικισμού. Κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει την αγάπη του για την Ελλάδα και τους αγώνες του για τον ελληνισμό. Τον αναγνώριζαν εχθροί κ φίλοι. Από τον Βεζάνη, τον Καζαντζάκη καί τόν Παλαμά μέχρι τόν Κορδάτο. Για την προσφορά του στο Ελληνικό Έθνος αντί για ευχαριστώ μια συμμορία προδοτὠν, η ψώρα τής Ελλάδος, η διαρκής αναχρονιστικἠ στείρα άπατρις διαβρωτική, υποκριτική, αδίστακτη, καπηλευτική, ψεύδουσα ασυστὀλως δύναμη καταστροφής καί μιζέριας, τόν δολοφόνησαν αδίστακτα καί σχεδόν έναν αιώνα μετά ονομάζουν τούς κομιτατζήδες ΄΄Μακεδόνες''. Από τις αντιδράσεις τών σύγχρονων αυτών εφιαλτών όμως, αναδεικνύεται το μέγεθος του ανδρός! Οι ιδέες του είναι το αποτύπωμα του νέου ελληνισμού πού ακόμα αναζητά διέξοδο επαναπροσδιορισμού. Ο αγώνας καί τό αίμα του είναι η πυξίδα πού μάς δείχνει τόν δρόμο πού ή θά τόν βαδίσουμε, ή θά σαπίσουμε μέσα στο κουφάρι τής παρακμής μας. Κάθε του φράση κι ένα κοσμοθεώρημα. Πόσες ζωές να έχεις να τόν διαβάζεις !! Το συγγραφικό του έργο, αποτελούμενο από πολιτικές μελέτες, άρθρα κοινωνικού προβληματισμού και λογοτεχνήματα, συντονίζεται με την εθνική και πολιτική του δράση.Υπήρξε από τους πρωτεργάτες του δημοτικισμού στην Ελλάδα. Το πολιτικό του ''μανιφέστο'' εμπεριέχεται στο κείμενα Ελληνικός Πολιτισμός (1914) και Μονοπάτι, στο οποίο αναλύει τους σκοπούς της ύπαρξης του ελληνικού έθνους και το περιεχόμενο της εθνικής ιδεολογίας. Ο Ίων Δραγούμης πίστευε βαθιά στην κοινοτική ιδέα και όχι στην αυταπάτη της δημοκρατίας, που μας ''σαπίζει'', όπως έλεγε. Συνεργάστηκε με πολλά περιοδικά με το ψευδώνυμο Ιδας.



















Δεν υπάρχουν σχόλια: