Η Μενίνα αποτέλεσε την μοναδική μάχη κατά την κατοχή εναντίον ισχυρώς οργανωμένης τοποθεσίας του εχθρού, νικηφόρα μάχη εκ παρατάξεως απέναντι στις ορδές της Βέρμαχτ. Μάχες εκ τον συστάδην με τον εισβολέα σαν τις επικές του ΕΔΕΣ, στον Αχελώο, το Μακρυνόρος, τη Μενίνα κ.λπ., που να εορτάζονται σαν εθνικές επέτειοι κάθε χρόνο δεν έχει να επιδείξει. Ο Κρίς Γουντχάουζ σε έκθεση που υπέβαλε προς την SOE Καίρου το 1945 έκανε λόγο: Στην περιοχή 4 (δηλαδή στην Ήπειρο), ο Ζέρβας διεξήγαγε κυρίως τρείς σημαντικές επιχειρήσεις, από τις οποίες η μιά ξεχωρίζει ως το μεγαλύτερο ίσως πολεμικό επίτευγμα που είχε παρουσιάσει ανταρτική δύναμη στην Ελλάδα. Η πρώτη ήταν η επίθεση Αυγούστου, ήταν η προσβολή και εξόντωση της Γερμανικής φρουράς της Μενίνας, περάσματος που εξησφάλισε τον έλεγχο της οδού Ηγουμενίτσας-Ιωαννίνων». Οι άλλες δύο επιχειρήσεις που αναφέρει ο Γουντχάουζ, ήταν η κατά μέτωπο επίθεση κατά ισχυρών δυνάμεων στην Πρέβεζα, στις αρχές Ιουλίου, στην οποία συμμετείχε ενεργά και ο ίδιος ο Ζέρβας και η άλλη -πιο σημαντική απ’ όλες κατά τον ίδιο- ήταν το κλείσιμο επί 16 ημέρες της οδικής αρτηρίας Άρτας-Ιωαννίνων τον Σεπτέμβρη του 1944, που προξένησε μεγάλα προβλήματα στους Γερμανούς.
17η-18η Αυγούστου 1944 : Στη Μενίνα, (σημερινή Νεράιδα) ήταν στρατοπεδευμένο ένα ισχυρότατο σύνταγμα γερμανικού στρατού, δυνάμεως 250 ανδρών, άριστα εξοπλισμένων με περιμετρικό ναρκοπέδιο, με πυροβόλα στη διάθεσή τους, εγκατεστημένα στις ψηλές κούλιες των Τσάμηδων, που κάθε μια από αυτές ήταν και ένα πραγματικό άπαρτο οχυρό.Μαζί με τους Γερμανούς βρίσκονταν και 800 ένστολοι τσάμηδες και άριστα εξοπλισμένοι από τους Γερμανούς. Η τοποθεσία αυτή είχε ιδιαίτερη αξία για τις Γερμανικές δυνάμεις κατοχής, γιατί ήταν κόμβος των αμαξιτών οδών Ιωαννίνων – Παραμυθιάς – Φιλιατών και Ηγουμενίτσας.Αυτό το πανίσχυρο στρατόπεδο πήρε εντολή από το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής ο Ζέρβας, να το εκπορθήσει και να το διαλύσει.Μόλις ο Στρατηγός Ζέρβας έλαβε από το ΣΜΑ την εντολή της εκπορθήσεως της Μενίνας, συγκρότησε τα πλέον απαραίτητα από τα εμπειροπόλεμα τμήματά του που διέθετε στην περιοχή Παραμυθιάς και τους τόνισε την απαίτηση της Πατρίδας να φανούν αντάξιοι των προγόνων τους, των Σουλιωτών, γιατί η πλειοψηφία των ανταρτών εκεί ήταν Σουλιώτες.Τα χαράματα της 17ης Αυγούστου οι αντάρτες του Ζέρβα, με απαράμιλλη γεναιότητα άρχισαν αιφνιδιαστική επίθεση, κατά την οποία οι πανικόβλητοι Γερμανοί έτρεξαν στις θέσεις τους, χωρίς τίποτε να προλάβουν, ενώ αμύνονταν με πείσμα.Τις απογευματινές ώρες ο αγώνας είναι κρίσιμος.Οι απώλειες του Τάγματος είναι σοβαρές, αλλά οι διοικητές των Λόχων υπολοχαγός Χονδρος και υπολοχαγός Φωτάκης επιδεικνύουν απαράμιλλο ηρωισμό και ελέγχουν τη κατάσταση.Ο αγώνας συνεχίζεται με αμείωτη ένταση μέχρι που 47 Γερμανοί εξήλθαν των οχυρών και παρεδίδοντο, αφού όλοι ήταν τραυματισμένοι.Την ίδια ώρα ο Ιερός Λόχος γίνεται κύριος της οχυρής αυτής θέσεως. Από τότε παύει πάσα αντίσταση των Γερμανών, οι οποίοι και τις δύο μέρες πολέμησαν με λύσσα.Μια μάχη, που διήρκεσε από τα χαράματα της 17ης Αυγούστου 1944 μέχρι το βράδυ της 18ης, οπότε το στρατόπεδο της Μενίνας περιήλθε καθ’ ολοκληρία στα χέρια των ανταρτών του ΕΔΕΣ.
Οι απώλειες των εχθρικών δυνάμεων ήταν ολοκληρωτικές.
Νεκροί Γερμανοί 107.Δηλαδή δεν γλίτωσε ούτε ένας Γερμανός! Απο τους 800 περίπου τσάμηδες, γλίτωσαν ελαχιστοι που διέφυγαν μέσα από τον Καλαμά προς την Αλβανία.Την περίλαμπρη αυτή νίκη φυσικά,τη σφράγισαν με το αίμα τους 25 παλικάρια μας.Αλλα 40 παλικάρια μας τραυματίστηκαν αλλά δε δείλιασαν, δεν υποχώρησαν.Όλοι δε οι υπόλοιποι φρουροί, συνολικά 109 αξιωματικοί και στρατιώτες, πιάστηκαν αιχμάλωτοι. Οι θρασύδειλοι Τσάμηδες όμως πριν καλά - καλά σχολάσει η μάχη λιποτάχτησαν από το χώρο και πέρασαν τον Καλαμά με προορισμό την Αλβανία. Εκεί βέβαια τους περίμενε «φιλόξενα» ο μπάρμπα Λία Κάτσιος με το τμήμα του και τους περιποιήθηκε. Η μεγάλη αυτή επιτυχία των παληκαριών μας απέσπασε τα συγχαρητήρια του ΣΜΕ.Ήταν η μεγάλη δικαίωση γιατί στη μάχη αυτή πολέμησε το πείσμα, η ανδρεία και η λεβεντιά των αντάρτικων ομάδων του ΕΔΕΣ εναντίον των Ούνων και των πιο αιμοβόρων εγκληματιών, των Τσάμηδων. Ιδιαίτερα με τους Τσάμηδες, αυτούς τους αρνησιπάτριδες, τους στυγνούς και απαίσιους εγκληματίες, η Θεσπρωτία είχε ανοιχτούς λογαριασμούς. Το 1940 τάχτηκαν αμέσως με το μέρος των Ιταλών και συγκρότησαν ένοπλες εθελοντικές ομάδες και πρόδωσαν την πατρίδα τους, γιατί και αυτοί όλοι τους ήταν Έλληνες υπήκοοι.Πόσα δεινά συσσώρευσαν στη διάρκεια της τρίχρονης κατοχής. Τα εγκλήματά τους ξεκίνησαν με τη δολοφονία του μεγαλέμπορου Ηγουμενίτσας Πιτούλη και συνεχίστηκαν με πυρπολήσεις χωριών, με διαρπαγές περιουσιών, με ατομικές ή ομαδικές δολοφονίες σε όλο το Νομό Θεσπρωτίας. Η ανθελληνική δράση των προδοτών αυτών δεν έχει μετρηθεί με ακρίβεια ακόμα. Ποιός μπορεί να λησμονήσει την άνανδρη δολοφονία των 49 προκρίτων της Πραμυθιάς το Σεπτέμβριο του 1943.
Αυτό το εγχείρημα, το τόσο παράτολμο, το έφεραν σε αίσιο πέρας οι ένδοξοι μαχητές αυτής της μάχης.Ηταν τόλμημα ζωής ή θανάτου, αλλά η επιτυχία είχε τεράστια ηθικά και υλικά οφέλη για τον απελευθερωτικό μας αγώνα.Το στρατηγείο Μέσης Ανατολής απέστειλε το παρακάτω συγχαρητήριο τηλεγράφημα προς τη Χη Μεραρχία του ΕΔΕΣ για τη συντριβή της γερμανικής μονάδας στη Μενίνα:
"Η γενναιότης και η μαχητικότης των ανδρών σας εκίνησαν τον θαυμασμό του Ελληνικού λαού, των Συμμάχων και όλου του κόσμου. Τα κατορθώματά σας ξαναζωντάνεψαν την δόξαν των Ελληνικών όπλων και γράφουν νέας επικάς σελίδας δια την Ελλάδα"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δεν επιτρέπονται νέα σχόλια.