Το Σπήλαιο Νυμφολήπτου, γνωστό και ως Σπήλαιο Πανός και Σπήλαιο Αρχέδημου, είναι σπηλιά στην Αττική,στο λόφο Κρεβάτι, σε υψόμετρο 260 μέτρων, στη βόρεια Βάρη, στις νότιες πλαγιές του Υμηττοὐ. Το σπήλαιο αποτελεί σημαντικό αρχαιολογικό χώρο καθώς στο εσωτερικό του είναι διακοσμημένο από το Θηραίο γλύπτη Αρχέδημο, του 5ου αιώνα π.Χ.Το σπήλαιο στην αρχαιότητα ήταν ιερό των Νυμφών, του Απόλλωνα και του Πάνα.Τα πρώτα ίχνη κατοίκησης στο σπήλαιο χρονολογούνται από τον 6ο αιώνα π.Χ.Σύμφωνα με τις επιγραφές στο σπήλαιο, το σπήλαιο διαμορφώθηκε σε ιερό από το Θηραίο γλύπτη Αρχέδημο, ο οποίος το διακόσμησε και σκάλισε σκαλοπάτια, επιγραφές και ανάγλυφα, με πιο σημαντικό αυτό που τον απεικονίζει να κρατάει σμίλη και σφυρί και ένα ακέφαλο άγαλμα θεάς καθισμένη σε θρόνο. Στην παράσταση αυτή, ο Αρχέδημος απεικονίζει τον εαυτό του να φορά ένα τύπο ρούχου, που παραπέμπει σε φουστανέλα. Μια πρόσθετη μαρτυρία περιλαμβάνεται και στον «Πλάτωνος Βίο» του Ολυμπιόδωρου, όπου αναφέρεται ότι όταν γεννήθηκε ο μεγάλος εκείνος φιλόσοφος, και διανοητής, δηλαδή το 428 π.Χ., οι γονείς του Αρίστων και Περικτιόνη τον έφεραν στον Υμηττό, για να ζητήσουν, με θυσία, από τον Πάνα, τις Νύμφες και τον ποιμενικό Απόλλωνα νόμο, που είχαν εκεί τόπο αφιερωμένο στη λατρεία τους, προφανώς το σπήλαιο, τη μαντική πρόβλεψη και την προστασία τους για το νεογέννητο. Όπως, δηλαδή, γίνεται μέχρι σήμερα στα χωριά μας, με τις Μοίρες και τους λατρευόμενους αγίους στα τοπικά μοναστήρια. Όταν, όμως, η Περικτιόνη άφησε το βρέφος κατάχαμα, μέλισσες ήρθαν και κάθισαν στο στόμα του,όπου απέθεσαν κηρίθρες με μέλι, γεγονός που θεωρήθηκε σαν θεϊκό προμήνυμα του μελίρρυτου λόγου του Πλάτωνος. Το σχετικό χωρίο του νεοπλατωνικού Ολυμπιόδωρου, αν και έχει γραφεί πολύ αργότερα, στις αρχές του 6ου μ.Χ. αιώνα, όχι μόνο επιβεβαιώνει την παλαιότερη χρονική περίοδο ακμής της λατρείας στο σπήλαιο του Υμηττού, αλλά και συμπεριλαμβάνει τον Απόλλωνα στις εκεί λατρευόμενες θεότητες.Έκτοτε το σπήλαιο που αποτέλεσε χώρο λατρείαςεγκαταλείφθηκε. 
Κατά τα μέσα του 4ου μ.Χ. αιώνα επανέρχεται στο προσκήνιο, εξ αιτίας του ενδιαφέροντος, γι’ αυτό, των νεοπλατωνικών της Αττικής Σχολής, που συνδύαζαν τα διδάγματα του Πλάτωνος με Ανατολικά δόγματα και μάλιστα Χαλδαϊκά «λόγια» (χρησμούς)Ο πρώτος που επισκέφθηκε το σπήλαιο ήταν ο περιηγητής Ριτσαρντ Τσαντλερ το 1765 κι από τότε το επισκέφθηκαν και άλλοι περιηγητές οι οποίοι πέρασαν από την Αττική, συμπεριλαμβανομένου του βασιλικού ζεύγους Οθωνα και Αμαλίας και του Λόρδου Βύρωνα.Στο σπήλαιο διεξήχθησαν την περίοδο 1901-1902 ανασκαφές από την Αμερικανική σχολή κλασικών σπουδών στην Αθήνα.Μέσα στο σπήλαιο ανακαλύφθηκαν εκατοντάδες λυχνάρια και ανάγλυφα, δύο από τα οποία εκτίθενται στη Συλλογή Γλυπτών του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Σήμερα είναι εγκαταλελλειμένο και έχει καγκελα για να μην μπαίνουν δωδεκαθεϊστές και σατανιστές και προκαλούν καταστροφές.Η θαυμάσια θέα προς τα Μεσόγεια και τον Σαρωνικό που δικαιολογεί το πάθος του νυμφόληπτου Αρχεδήμου για το ειδυλλιακό αυτό τοπίο, σήμερα δυστυχώς αλλοιώνεται και καταστρέφεται από την άναρχη δόμηση στην πεδιάδα και την αποψίλωση του ορεινού εδάφους.Το σπήλαιο της Βάρης αποτέλεσε αντικείμενο μελέτης από κορυφαίους αρχαιολόγους και ερευνητές, ξένους και Έλληνες.Εάν, όμως, η επιστημονική κοινότητα έχει καταχωρήσει το Σπήλαιο της Βάρης σας ένα από τους κυριότερους σωζόμενους χώρους λατρείας της αρχαίας Αττικής, δεν συμβαίνει το ίδιο και με το ανεκδιήγητο Κράτος μας, που εδώ και πολλά χρόνια κωφεύει στις εκκλήσεις αρχαιολόγων, σπηλαιολόγων, και φυσιολατρών, με αποτέλεσμα ο σημερινός επισκέπτης να φρίττει για την κατάσταση του σπηλαίου. Ας αποτελέσει, λοιπόν, και το άρθρο αυτό, συνεισφορά στην προσπάθεια προστασίας, αλλά και περαιτέρω αρχαιολογικής έρευνας και αναδείξεως αυτού του σπηλαίου του Υμηττού, που μπορεί να αποβεί ένα από τα σημαντικά αξιοθέατα του τόπου μας.
Κομμάτια απο τη φουστανέλα στο Σπήλαιο
Βικιπαίδεια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δεν επιτρέπονται νέα σχόλια.