Στα δυτικά του νομού Αχαΐας, 34χλμ. από την Πάτρα και 12χλμ. από την Κάτω Αχαΐα, σε ύψωμα του όρους Μόβρης μετά το χωριό Πετροχώρι βρίσκονται 2 σημαντικά αξιοθέατα του νομού.Ένας πανέμορφος βυζαντινός ναός και ένα κρυφό σχολειό!Ο Άγιος Δημήτριος Μπάδα, άλλοτε καθολικό μονής του 12ου αιώνα και σήμερα μετόχι της Μονής Μαρίτσας στην οποία ανήκει και η έκταση των 3.000 τ.μ.που περιβάλλει το μνημείο.Εκεί υπάρχει ένα σπήλαιο πού λειτουργούσε ως Κρυφό Σχολειό, επί τουρκοκρατίας.Για να φτάσουν μέχρι εκεί, οι μαθητές περνούσαν από μια σπηλιά στην περιοχή της Αγίας Μαρίνας η οποία βρεχόταν από ένα ποτάμι. Ένας ιερέας που πήγαινε προς το σημείο για να διδάξει, μια ημέρα δεν έφτασε στον προορισμό του, ενώ εικάζεται πως πνίγηκε στο ποτάμι στην προσπάθεια του να μεταβεί στο σημείο όπου τα Ελληνόπουλα διδάσκονταν κρυφά.Οι τοιχογραφίες είναι του 18ου αιώνα, ενώ οι πολεμίστρες μαρτυρούν τον τότε πολεμικό του προορισμό.
Όταν ακούς τις λέξεις «κρυφό σχολειό», το μυαλό σου πάει αυτόματα σε έναν χώρο ο οποίος βρίσκεται σε κάποια σπηλιά, στην σοφίτα μιας εκκλησίασ,ή σε ένα μέρος με πολύ χαμηλό φωτισμό, μυστηριακή ατμόσφαιρα και ένα τσούρμο παιδιά να μαθαίνουν γράμματα από έναν –συνήθως- παπά. Και δεν θα έχεις άδικο γιατί αυτό ακριβώς αυτό ήταν το κρυφό σχολειό. Σύμφωνα με τους θρύλος και τις ιστορίες, οι Οθωμανοί απαγόρευσαν την εκμάθηση των Ελλήνων διότι γνώριζαν ότι αν ένας λαός είναι αγράμματος, υποδουλώνεται ευκολότερα.Εκεί οι παπάδες της εποχής μετέδιδαν την γνώση τους στους μικρούς μαθητές. Αυτό που σε συγκλονίζει είναι όταν σκέφτεσαι, ότι αυτά τα παιδιά έκαναν μάθημα, υπό τον φόβο να τους ανακαλύψουν οποιαδήποτε στιγμή οι Οθωμανοί.Τους χρόνους τής δουλείας ή Εκκλησία έσωσε τήν ελληνική γλώσσα.Οι κληρικοί ανέλαβαν την εκπαίδευση και τήν εθνική αφύπνιση των υποδούλων.Εκεί τα νεαρά παιδιά μάθαιναν για τη μητέρα πατρίδα, διδασκόταν τον εθνικό της ύμνο, τα ποιήματά της και τους ήρωές της.Όσοι ενδιαφέρονται για πληρέστερη διερεύνηση του θέματος μπορούν να βρουν δεκάδες μαρτυρίες για τα βάσανα της παιδείας επί Τουρκοκρατίας στο βιβλίο του Γεωργίου Κεκαυμένου με τίτλο «Το Κρυφό Σχολειό- Το Χρονικό μιας Ιστορίας» (Εναλλακτικές Εκδόσεις, 2013). Χρήσιμα στοιχεία περιέχει και το φυλλάδιο της Αποστολικής Διακονίας με τίτλο: «Το Κρυφό Σχολειό- Μύθος ή Πραγματικότητα;»
ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ
ΝεΟραμα : Θέλω να προσθέσω μια έμμεση μαρτυρία για την κρυφή εκπαίδευση στην τουρκοκρατία, που βρίσκεται σε μια ομιλία του λόγιου Μιχαήλ Σχινά, στον φιλελληνικό σύλλογο Société de la morale chrétienne, στο Παρίσι. Η ομιλία δημοσιεύτηκε το 1823 στα πρακτικά του συλλόγου. Έγινε το ίδιο έτος ή το 1822. Υπάρχει online στο gallica.bnf.fr. Η βιβλιογραφία είναι: Journal de la Société de la morale chrétienne. Tome 2, Paris, 1823, σελ. 286.
Ο Σχινάς περιγράφει την γενικότερη οικτρή κατάσταση των Ελλήνων στην τουρκοκρατία, και όταν φτάνει στην παιδεία λέει:
“Αν στρέψουμε το βλέμμα μας στα ιδρύματα της λατρείας και της διδασκαλίας της νεολαίας, θα δούμε παντού και συνεχώς αυτά να υπόκεινται στους ίδιους περιορισμούς, να εκτίθενται στις ίδιες ιδιοτροπίες [των Τούρκων]. Χρειάζεται να αγοράσουν [οι Έλληνες] με χρυσάφι μια άδεια για να ιδρύσουν ένα σχολείο ή μια εκκλησία. Χρειάζονται άλλη άδεια για να τα επισκευάσουν. Στη μέση των εργασιών, έρχεται η διαταγή να σταματήσουν: οι ύμνοι και προσευχές των πιστών στη συνέχεια γίνονται σε ένα χώρο χωρίς στέγη, συχνά σε υπόγειο. Η εκπαίδευση στις επιστήμες αναστέλλεται από τα εμπόδια που καταπνίγουν το πνεύμα.Μαθητές και καθηγητές υποχωρούν στο σκοτάδι (dans l’obscurité) για να αποφύγουν τις διώξεις.”
Αυτή η τελευταία φράση θυμίζει πολύ αυτό που γράφει και ο Φωτάκος (“εν τω σκότει και προφυλακτά”)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δεν επιτρέπονται νέα σχόλια.