Η ιστορία των ελληνικών δρόμων

Η ιστορία των ελληνικών δρόμων έχει γνωρίσει πολλά περιστατικά και παλινωδίες, προκαλώντας διαμάχες, αιματηρά επεισόδια ή γεγονότα που προκαλούν θυμηδία.Οι ίδιοι οι δρόμοι ανάλογα με τις εξελίξεις και τα πρόσωπα της εποχής απαρνήθηκαν αρκετές φορές το όνομά τους, ενίοτε στο βωμό προσωπικών φιλοδοξιών και επιδιώξεων.

Το γνωστό Βαρδάρι παλιότερα, έφερε το επίσημο όνομα Πύλη Αξιού. Το δημοτικό συμβούλιο, με μια μετριοπαθή απόφαση, βάφτισε το κακόφημο Βαρδάρι, Πλατεία Αλεξάνδρου Σβώλου.Επακολούθησαν άγριοι καβγάδες. Στο τέλος, εδόθη, σαν συμβιβαστική λύση, η φόρμουλα Πλατεία Ομονοίας.Πολύ χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του κυρ Γιώργη στην περιοχή του κέντρου της Αθήνας, ο οποίος είχε μία κόρη την Κούλα. Θέλοντας να την τιμήσει έδωσε το όνομά της στο δρόμο, την οδό Κούλας.Επίσης έχουμε περιπτώσεις διχασμού καθώς καταγράφονται σκοτωμοί, ξυλοδαρμοί, δολοφονίες και μαχαιρώματα για τις ονομασίες των οδών. Για παράδειγμα η πλατεία Πλαστήρα στο Παγκράτι θα έπρεπε να ονομάζεται Πλαστήρα ή Γονατά; Το συγκεκριμένο δίλημμα προκάλεσε ακόμα και τη συγκέντρωση προσφύγων, οι οποίοι είχαν το δικό τους αγαπημένο πρόσωπο και ήθελαν να επικρατήσει το όνομά του. Ωστόσο, κανείς δεν ξέρει ότι η πλατεία, η οποία σήμερα ονομάζεται "Πλαστήρα", ονομάζεται τυπικά πλατεία Κουμπερτέν.Οταν ήταν εν ζωή ο Σπύρος Μερκούρης, η οδός Ζωοδόχου Πηγής μετονομάστηκε σε Σπύρου Μερκούρη. Πήγαιναν οι οπαδοί του, κατέβαζαν τις ταμπέλες και τοποθετούσαν την ταμπέλα με το όνομα του Μερκούρη. Το ίδιο βράδυ έτρεχαν κάποιοι άλλοι και τοποθετούσαν μία άλλη ταμπέλα.Στη Νέα Μάκρη, ένας από τους τέως δημάρχους, ο Ιορδάνης Λουΐζος, ο οποίος βρίσκεται εν ζωή, έχει δώσει το όνομά του σε έναν απ τους δρόμους της περιοχής. Πλατεία Αγίου Παντελεήμονα απο Αγά Βρύση. Πλατεία Αμερικής από πλατεία Αγάμων. Λυκαβηττός απο Αγχεσμός (μέχρι το 1832). Τέρμα της Αιόλου απο Αέρηδες. Πλατεία Θησείου απο Αλώνια. Πανδρόσου (Μοναστηράκι) απο Τσαρουχάδικα. Κάτω Κηφισιά απο Βαριές. Τέρμα της λεωφόρου Συγγρού απο Βοϊδολίβαδο. Αμφιθέα απο Βουρλοπόταμος. Λίμνη Βουλιαγμένης απο Βρωμολίμνη. Νέος Κόσμος απο Δουργούτι. Λιμάνι του Πειραιά απο Δράκος. Γύρω από την εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης στα Κάτω Πετράλωνα δηλ. η περιοχή μεταξύ της οδού Πειραιώς και της γραμμής του τρένου των ΗΣΑΠ λεγόταν Κατσικάδικα. Δάφνη απο Κατσιπόδι. Μεταμόρφωση απο Κουκουβάουνες. Λυκόβρυση απο Λυκότρυπα. Τουρκολίμανο απο Μουνιχία. 
Ελευθερίου Βενιζέλου απο Πανεπιστημίου.Πολύ λιγοι θα γνωρίζουν ή θα θυμούνται πώς η Σταδίου είχε μετονομαστεί σε Τσόρτσιλ και η Ακαδημίας σε Ρούζβελτ, τάχα για να τιμηθούν οι νικητές του πολέμου.Πλατεία Νομισματοκοπείου, Πλατεία του Παλιού Παλατιού, Πλατεία της 25ης Μαρτίου.Πόσα ονόματα έχει αλλάξει η πλατεία Κλαυθμώνος !!Χαριλάου Τρικούπη απο Πινακωτών. Εμμανουήλ Μπενάκη απο Προαστίου. Πλατεία Βάθη απο πλατεία Ανεξαρτησίας. Πλατεία Βικτωρίας απο πλατεία Κυριακού (από το όνομα του δημάρχου Παναγή Κυριακού) 

Πριν λίγα χρόνια οι άνθρωποι του δήμου ήθελαν να μετονομάσουν τη Βασιλίσσης Όλγας σε Ανδρέα Παπανδρέου και τη Βασιλίσσης Σοφίας σε Κωνσταντίνου Καραμανλή. Εάν αυτό συνέβαινε τελικά θα σήμαινε την κατάρριψη της ιστορικότητας των δρόμων. Ο δρόμος έχει ιστορία που απορρέει από το όνομά του.Ας σημειωθεί ότι ιστορία με τις μετονομασίες των δρόμων χρονολογείται στην εποχή του Όθωνα. Παρά το γεγονός ότι συγκροτήθηκαν σπουδαίες επιστημονικές επιτροπές και δημιουργήθηκαν κατάλογοι και προδιαγραφές αναφορικά με τα κριτήρια ονοματοδοσίας, ουδέποτε τηρήθηκαν. Οπωσδήποτε όμως δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ένα όνομα της επικαιρότητας, ούτε της αμέσως περασμένης πολιτικής κατάστασης, που ενδέχεται να προκαλέσει πάθη.Είναι υπαρκτό ένα βαθύ ιδεολογικό υπόβαθρο πίσω από πολλά ονόματα. Οι άστοχες μετονομασίες παρουσιάζονται σε εποχές κρίσεως, σε εποχές που υφίστανται ανελεύθερα καθεστώτα. Είναι χαρακτηριστικό των ανελεύθερων καθεστώτων ότι προσπαθούν να επηρεάσουν το δημόσιο χώρο με τις ονομασίες των δρόμων».

Βρίσκεται στο κέντρο, είναι κάθετος στη Σκρα, πίσω από την Αγία Σοφία. Είναι ένας μικρός δρομάκος με ελάχιστες οικοδομές. Με μια μικρή λεπτομέρεια. Δεν οδηγεί πουθενά. Είναι ένας αδιέξοδος δρόμος. Η οδός της Αγάπης είναι αδιέξοδη. Τυχαίο; Ίσως όχι.

Την περίοδο της επταετίας,βλέπαμε παντού δρόμους με τις ονομασίες: 21ης Απριλίου, Γεωργίου Παπαδόπουλου. Είχε γεμίσει όλη η Ελλάδα καθότι οι βαπτιστές των δρόμων ήθελαν να ευλογήσουν τη Χούντα. Το ίδιο όμως έγινε και στη Μεταπολίτευση.Ηρθαν οι οδοί Πολυτεχνείου, Μελίνας Μερκούρη, Αντίστασης. Και επί Μεταξά : «4ης Αυγούστου και Ιωάννου Μεταξά».Η πλατεία Κοτζιά ονομαζόταν πλατεία Λουδοβίκου όταν από την περιοχή αυτή έως και την πλατεία Κουμουνδούρου δεν υπήρχαν σπίτια, αλλά ήταν μία ενιαία πλατεία.Μετα ανεπίσημα πλατεία Εθνικής Αντίστασης και μετά, έγινε πλατεία Θεάτρου γιατί ήταν κοντά στο δημοτικό θέατρο.Βιαστικές κινήσεις έγιναν στο παρελθόν με τη Χαριλάου Τρικούπη ή με τη Βουκουρεστίου. Η Βουκουρεστίου ας πούμε ονομάστηκε έτσι καθότι υπήρχε μία ανταλλαγή φιλοφρονήσεων την εποχή εκείνη με το Βουκουρέστι. Είχε έρθει στην Ελλάδα και ο Ρουμάνος πρωθυπουργός. Τελικά πήραν έναν παλιό δρόμο των Αθηνών και τον ονόμασαν Βουκουρεστίου για να ενθουσιάσουν τον πρωθυπουργό του Βουκουρεστίου.Η αρχική ονομασία της 3ης Σεπτεμβρίου ήταν Πατησίων. Ωστόσο έπρεπε τότε να μοιράσουν τους βασιλιάδες. Τσακώθηκε το δημοτικό συμβούλιο με τις συντεχνίες για το ποια οδός θα ονομαστεί και πώς. Ως μέση λύση καθιερώθηκε η ονομασία ήταν Πατησίων. Ωστόσο έπρεπε τότε να μοιράσουν τους βασιλιάδες. Τσακώθηκε το δημοτικό συμβούλιο με τις συντεχνίες για το ποια οδός θα ονομαστεί και πώς. Ως μέση λύση καθιερώθηκε η ονομασία 3ης Σεπτεμβρίου, ενώ ονόμασαν Όθωνος το δρόμο που βρίσκεται στο Σύνταγμα.Δεν θα έπρεπε πχ ο δρόμος από τον οποίο περνούσε ο Ιλισός να ονομάζεται Ιλισού; Εμείς ωστόσο επιλέξαμε να τον ονομάσουμε Μιχαλακοπούλου και έως το τέλος του δρόμου να αλλάζει ακόμα πέντε ονομασίες.Η οδός Κηφισίας λεγόταν παλιά, Ιωάννου Μεταξά.Η πλατεία 21ης Απριλίου στο κέντρο της Αθήνας στη συμβολή των οδών Ιεράς Οδού και Πειραιώς, εκεί που βρισκόταν η παλιά λαχαναγορά.Την είχε ονομάσει έτσι ο Παττακός γιατί είχαν καθαρίσει τότε τη λαχαναγορά, μετατρέποντάς τη σε πλατεία. Κι αυτή η ονομασία έμεινε.

Δυστυχώς για εμάς, τόσο η ευκολία με την οποία αλλάζουμε ονόματα σε δρόμους και πλατείες, όσο και η αδυναμία μας να ταιριάξουμε την «αλήθεια» της πραγματικότητας με την «αλήθεια» της επίσημης γραφειοκρατίας δείχνει πολλά για την ελληνική ζωή, τα τρέχοντα ήθη και τη νοοτροπία. Και τίποτα δεν μοιάζει ιδιαίτερα κολακευτικό.