ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΒΡΑΙΩΝ ΚΑΙ ΟΘΩΜΑΝΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ


Ο επιφανής αυτός ραββίνος του πρώτου μισού του 15ου αιώνα περιγράφει στους ομόθρησκούς του των χωρών της Κ. Ευρώπης ''Εδώ, στη γη των Τούρκων, δεν υπάρχει τίποτε που να μας κάνει να παραπονεθούμε. Έχουμε μεγάλη περιουσία, πολύς χρυσός και άργυρος βρίσκεται στα χέρια μας. Δεν πιεζόμαστε από βαρείς φόρους και το εμπόριό μας είναι ελεύθερο και ανεμπόδιστο. Πλούσιοι είναι οι καρποί της γης. Τα πάντα είναι φθηνά και ο καθένας μας ζει σε ειρήνη και ελευθερία.Εμπρός αδέλφια μου,συγκεντρώστε τις δυνάμεις σας και ελάτε σε μας. Εδώ θα είστε ελεύθεροι από τους εχθρούς σας, εδώ θα βρείτε ανάπαυση.Ο δρόμος της Τουρκίας είναι ο δρόμος της ζωής.


Ο Ραββίνος της πόλης Isaac Zarphati


Μετά την άλωση της Πόλης και την εδραιωμένη από δεκαετίες οθωμανική κυριαρχία στα Βυζαντινά εδάφη, η αυτοκρατορία αυτή έπρεπε να διοικηθεί.Φυσικά οι μογγόλοι τσοπάνηδες όπως ήταν από τις στέπες της Ασίας δεν είχαν ιδέα από διοίκηση γενικότερα, και ειδικότερα μιας αυτοκρατορίας. Οι ίδιοι κράτησαν την διοίκηση του στρατού. Το ναυτικό επανδρωνόταν αποκλειστικά από κατεκτημένους Έλληνες, υπό "οθωμανικής" διοικήσεως.Όσον αφορά τώρα στην Κρατική Διοίκηση, οι οθωμανοί δημιούργησαν την Υψηλή Πύλη, κράτησαν τους νόμους του Βυζαντίου, και διόρισαν ΕΒΡΑΙΟΥΣ στις ανώτατες και κατώτερες διοικητηκές θέσεις, μιας και οι ίδιοι δεν ήξεραν καλά καλά γραφή και ανάγνωση της δικής τους γλώσσας, θα μπορούσαν να μάθουν και να εφαρμόσουν άμεσα το Βυζαντινό δίκαιο;Η εδραίωση των Εβραίων στην Κρατική Διοίκηση της αυτοκρατορίας κράτησε περίπου ένανα αιώνα, ο οποίος σημαδεύτηκε από έναν μεγάλο αριθμό φρικιαστικών διωγμών εναντίον των χριστιανών της αυτοκρατορίας.Οι Εβραίοι πήγαιναν στου Οθωμανούς και έλεγαν ψέματα ότι ο τάδε χριστιανός δήλωσε πως θέλει να γίνει μουσουλμάνος.Όταν αρνιόταν μπροστά στον Καδή ο χριστιανός, και μαρτυρούσε την πίστη τιου στον Χριστό, τον βασάνιζαν οι μουσουλμάνοι για να "ξαναγίνει" μουσουλμάνος.Αυτό άλλαξε στα μισά περίπου του 16ου αιώνα, όταν οι Έλληνες του Φαναρίου αντικατέστησαν τους Εβραίους στην Κρατική Διοίκηση.Μία αποκάλυψη, που προκύπτει από ένα σουλτανικό κείμενο του 1604 και αναφέρεται στις μέρες της πολιορκίας της Πόλης είναι η εξής : Ο Σουλτάνος λοιπόν, σ’ αυτό το κείμενο τονίζει με έμφαση ότι οι Εβραίοι, κάτοικοι της Ισταμπούλ, τον πληροφορούν ότι«οι Εβραίοι που βρίσκονταν στην πόλη δεσμεύτηκαν μυστικά σε έναν από τους επιφανείς προγόνους μου, τον Μεχμέτ Χάν να μην παράσχουν βοήθεια και αρωγή στον αυτοκράτορα της Κωνσταντινούπολης, όταν αυτός ο Μωάμεθ κατέκτησε αυτή την πόλη και ότι ο πρόγονός μου δεσμεύτηκε απέναντί τους, ότι δεν θα πειραχτούν κλπ. Να μην ξεχνάμε και ότι ο Μωάμεθ ήταν αγράμματος και "υπαγόρευε" το κοράνι στον γαμπρό του- που ήταν Εβραίος.Ο γαμπρός του, μετά την ολοκλήρωση του κορανίου χρηματοδότησε με μεγάλα ποσά την διάδωσή του.Υπάρχει λοιπόν μια αμοιβαία βοήθεια μεταξύ Εβραίων και Οθωμανών οπως και τώρα στην εγκαθίδρυση μιας Νέας Τάξης Πραγμάτων.Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες, συνεχίζει, η πανεπιστημιακή καθηγήτρια, συγγραφέας, ερευνήτρια αυτών των πηγώνκυρία Μαρούλα Ευθυμίου, λέγοντας ότι η στάση και τα αισθήματα των Εβραίων της Κωνσταντινούπολης κατά την κρίσιμη ώρα της τελικής επίθεσης του Μωάμεθ του Πορθητή είναι δύσκολο να  αποδειχθούν, ιδιαίτερα, μάλιστα, όσο ελλείπουν οι σχετικές πηγές της εποχής. Και ο νοών νοείτω !!


Μαρούλα Ευθυμίου

Πανεπιστημιακή καθηγήτρια, συγγραφέας, ερευνήτρια


Δεν υπάρχουν σχόλια: