ΕΠΕΙΣΟΔΙΑΚΕΣ ΠΡΕΒΕΖΑΝΙΚΕΣ ΠΑΣΧΑΛΙΕΣ

29 Μαρτίου 1893 – Ημέρα Δευτέρα του Πάσχα

Κατά τα έθιμα της πατρίδος μας ετοιμάσθη ο Αρχιερεύς να έβγη από την Μητρόπολιν ιεροενδεδυμένος με τους ιερείς και μερικούς εκ των προκρίτων της πόλεώς μας. Καθώς εξήλθεν της Ιεράς Μητροπόλεως, ο λαός ήτο διαιρεμένος εις δύο τάξεις, από την Μητρόπολιν εις τον Άγιον Χαράλαμπον, και όλοι με μίαν φωνήν του εφώναξαν «ανάξιος» και το επανέλαβαν μέχρις ότου έφθασεν εις την εκκλησίαν. Και αφού ετελείωσεν η ακολουθία και εξήλθεν της εκκλησίας άρχισαν πάλιν να φωνάζουν μέχρις ότου έφθασεν εις την Μητρόπολιν.

Το επεισόδιον τούτο έγινε επειδή εξ αρχαίας συνηθείας το Πάσχα ρίχνομεν κουμπούρια, μάσκουλα, τρυμπόνια[2] και λοιπά, γίνεται μέγας πυροβολισμός. Ο Αρχιερεύς δια της ενέργειάς του, μέσω της Κυβερνήσεως,[3] ηθέλησε να τα παύση. Τούτου ένεκα οι άνθρωποι εξαγριώθηκαν και ήλθον εις μέγα πείσμα. Θα εγίνετο μεγάλη αιματοχυσία εάν τολμούσε κανείς να ρίξει ένα περίστροφον ή ό,τι άλλον, διότι η Κυβέρνησις είχε λάβει σοβαρά μέτρα ίνα καταργήσει το τοιούτον και είχεν όλον τον στρατόν εις ενέργειαν οπλισμένον, αλλά θεού οικονομία δεν έγινεν τίποτα αυτήν την ημέρα.Ακολούθως όμως ο Αρχιερεύς διέβαλεν μερικούς πατριώτας μας τους οποίους εσύλλαβεν η Κυβέρνησις και τους ετιμώρησεν με τρεις μήνας φυλάκισιν.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

Το εσπέρας  εις τον Επιτάφιον 27 Μαρτίου 1909 Μ.Παρασκευή,είχε επισωρευθή κόσμος πολύς εις την εκκλησίαν του Αγίου Χαραλάμπους και εις την επιστροφήν, καθ΄ην ώραν θα εισήρχετο η τελετή, ο Σωκράτης Μπακαγιάννης εφώναξεν «Ζήτω η Ελλάς» η δε περίπολος η οποία ήτο πλησίον ώρμησεν να τον συλλάβη. Εκείνος δεν ήθελεν να παραδοθή. Και τότε έγινεν μεγάλη συμπλοκή. Όλος ο στρατός εφ΄ όπλου λόγχη ήτο έτοιμος να πυροβολήση. Πανικός κατέλαβεν τον κόσμον. Οπισθοχωρούν και φεύγουν ως αγέλη ο ένας επάνω στον άλλον. Γυναίκες πολλές λιποθυμούν. Μητέρες χάνουν τα παιδιά των. Άνδρες τας γυναίκας των. Οι αρχιερείς και ιερείς έμειναν με το Ευαγγέλιον εις  χείρας των. Κατόπιν λοιπόν ωμίλησαν εις τον αστυνόμον και, τη επεμβάσει τινών αξιωματικών, οι οποίοι παρηκολούθουν τον στρατόν, κατωρθώθη η αναχαίτισις του στρατού. Και ούτω εσώθη ο κόσμος εκ βεβαίου θανάτου. Κατόπιν εισήλθεν ο Επιτάφιος και έγινεν ο ενταφιασμός και διελύθησαν πάντες. 

Τα τρυμπόνια, τριμπόνια ή τρομπόνια είναι εμπροσθογεμή μονόκαννα όπλα, τα οποία χρησιμοποιούν μαύρη πυρίτιδα. H χρήση των τριμπονιών είναι πολύ παλιά. Ο Μακρυγιάννης γράφει στα απομνημονεύματά του «Πλάκωσαν και οι Τούρκοι. Πήραν και αυτείνοι τα τριμπόνια τους και αντιστάθηκαν». Ο Παπαδιαμάντης κάνει αναφορά σε τρομπόνια στο διήγημά του «Η Παναγία η γλυκοφιλούσα»: «Έπεφταν τρομπόνια αρκετά, τρομπόνια από το πλοίον, τρομπόνια έξω από την πόλιν». (Δεν υπάρχουν πια τρυμπόνια). 

Με τον όρο «Κυβέρνησις», που συχνά επανέρχεται στο Ημερολόγιο, ο συγγραφέας εννοεί ένα μέρος της εγκατεστημένης στην Πρέβεζα τουρκικής διοίκησης, ως εκτελεστικού και δυνάμεις εσωτερικής ασφάλειας. Ως «Κυβέρνησις» θα πρέπει να θεωρηθούν οι στεγασμένες στο Διοικητήριο (σημερινό Δικαστικό Μέγαρο) υπηρεσίες.

Απ το ημερολόγιο του Ι.Μ. Ρέντζου