"Ταξιδεύοντας-- Μοριάς"


"Το χαμόγελο είναι εδώ από τα πιο σπάνια φαινόμενα. Κάποτε γελούν δυνατά, μα σχεδόν πάντα τα μούτρα είναι σκυθρωπά και κατεβασμένα. Σ' όλο μου το ταξίδι στην Πελοπόννησο δε συνάντησα το γαληνό, χωρίς κακία, γυκοστόχαστο χαμόγελο. Μήτε το χαμόγελο του πρωτόγονου απλοικού κούρου, που αναβρύζει από την ισορροπημένη άνεση της της παρθένας ακόμα δύναμης' έτσι, με το χαμόγελο αυτό, αρχίζουν όλοι οι μεγάλοι πολιτισμοί. Μήτε το χαμόγελο του τέλεια πολιτισμένου, που όλα πια τα γεύτη και τα χάρηκε, γυρίζει απ΄ όλες τις χίμαιρες γιατρεμένος κι αντικρίζει τον κόσμο χαμογελώντας' έτσι τελειώνουν όλοι οι μεγάλοι πολιτισμοί.Οι σημερινοί Έλληνες δεν έχουν τέτοια χαμόγελα. Μήτε απλοικοί είναι μήτε τέλεια πολιτισμένοι. Βρίσκουνται μεσόστρατα, μέσα στον αγώνα, στο πάλεμα το σκοτεινό. Μήτε μια στιγμή δεν ξεχνιούνται. Δεν είναι πια αφελείς, δεν είναι ακόμα πολιτισμένοι, δεν μπορούν να χαμογελάσουν"

Ν. Καζαντζάκης