Ανδρέας Δήμας
Ηγετική φυσιογνωμία της Χειμμάρας στην αντίσταση κατά των ανελεύθερων εκλογών του Δεκεμβρίου του 1945. Πρωτεργάτης της αποχής των Χειμμαριωτών από τις κάλπες που έστειλε στους αλβανούς τυράννους το μήνυμα ότι η Ελληνικότητα της Χειμμάρας είναι αδιαπραγμάτευτη. Ο Ανδρέας Δήμας καταδικάσθηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε στις 29 Μαΐου 1946. Ανέλαβε μόνος όλη την ευθύνη για την αποχή, σώζοντας τους συγκατηγορουμένους του. Τα τελευταία λόγια του ήταν: « Έλληνας είμαι και Έλληνας πεθαίνω. Ζήτω η Ελλάδα».
Θεοδόσιος Λαζάκης
Γεννήθηκε στο Κλεισάρι Αργυροκάστρου. Σπούδασε στην Κωνσταντινούπολη και υπηρέτησε για 30 χρόνια ως δάσκαλος στη Βόρειο Ήπειρο. Ανέπτυξε αξιόλογη δράση κατά το Σχολικό Ζήτημα, τη δεκαετία του 1930, όταν ο αλβανικός εθνικισμός επιχείρησε τον θρησκευτικό και εθνικό αποχρωματισμό του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού. Λόγω της δράσεώς του εξορίστηκε και φυλακίσθηκε μέχρι τις 25 Ιουνίου 1944, οπότε εκτελέστηκε. Τελευταία λόγια του ήταν: «Σαν Έλλην εργάσθηκα για την ελευθερία της Πατρίδος μου. Έχω οκτώ παιδιά, τα οποία θα συνεχίσουν τους αγώνες μου. Ζήτω η αθάνατος Ελλάς».
Ιωάννης Καραθάνος
Γεννήθηκε στους Λαζάτες το 1893. Ήταν έμπορος. Μετέχει ενεργά στον Αυτονομιακό Αγώνα του 1914. Πρωτοστατεί στη περιφέρεια για να διδάσκεται στα σχολεία η ελληνική γλώσσα. Φυλακίζεται κατ’ επανάληψη από τους Ιταλούς και Αλβανούς. Η απελευθέρωση της Βορείου Ηπείρου από τον Ελληνικό Στρατό το 1940-41, τον βρίσκει με το όπλο στο χέρι. Με την αποχώρηση των Ελλήνων το κατάστημα του λεηλατείται και η περιουσία του κατάσχεται. Του αφαιρούνται τα πολιτικά του δικαιώματα και η δυνατότητα να εμπορεύεται. Συλλαμβάνεται στις 26 Ιουλίου του 1944 και μετά από οκτώ(8) ημέρες φρικτά βασανιστήρια υποκύπτει. Τα τελευταία λόγια του ήταν: « Χτυπάτε, ότι και να κάνετε οι ΄Ελληνες θα’ ρθουν».
Γρηγόριος Σταύρου
Ο Γρηγόρης Σταύρου σε ηλικία 23 χρονών εκτελούσε επικίνδυνες αποστολές πληροφοριών στο χώρο της Βορείου Ηπείρου, με σκοπό την ενδυνάμωση της αντιστάσεως του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού στην Αλβανία. Συνελήφθη, βασανίσθηκε και καταδικάσθηκε σε θάνατο. Εκτελέστηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 1953.Οι τελευταίες λέξεις του Γρηγόρη προς τους στρατοδίκες του ήταν «Θα ξανακάνω το ίδιο, αν μου δοθεί μία ακόμη ευκαιρία». Το Σεπτέμβριο του 1991, του απονεμήθηκε –μετά θάνατον- από την Ελληνική Κυβέρνηση το Μετάλλιο εξαιρέτων πράξεων.
Ευθύμιος Γκίκας
Γεννήθηκε στη Σωπική Αργυροκάστρου το 1911. Σπούδασε θεολόγος. Υπήρξε από τα πιο πατριωτικά και δραστήρια στοιχεία του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού. Συνεργαζόταν άμεσα με τον αρχηγό του ΜΑΒΗ Βασίλειο Σαχίνη αγωνιζόμενος άοκνα για την απελευθέρωση της Βορείου Ηπείρου και την ενσωμάτωσή της με την Μητέρα Ελλάδα. Για την εθνική του δράση καταδικάσθηκε σε θάνατο ως «εχθρός του λαού». Εκτελέσθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 1946.
Βασίλειος Σαχίνης
Γεννήθηκε στη Δρούβιανη το 1894. Σπούδασε στην Κωνσταντινούπολη. Μετέχει στον Αυτονομιακό Αγώνα του 1914. Από το 1920 αναδεικνύεται σε φυσικός ηγέτης του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού. Το 1933, ιδρύει τη «Νέα Φιλική Εταιρεία», η οποία στέλνει υπόμνημα στην κοινωνία των Εθνών για το κλείσιμο των σχολείων στη Βόρειο Ήπειρο. Μετά την αποχώρηση του Ελληνικού Στρατού τον Απρίλιο του 1941, ιδρύει το Μέτωπο Απελευθερώσεως Βορείου Ηπείρου(ΜΑΒΗ) και δρα ηρωικά κατά των Ιταλών, Γερμανών και Αλβανών στο χώρο της Βορείου Ηπείρου. Στις 17 Νοεμβρίου 1943 συλλαμβάνεται και μετά από βασανιστήρια εκτελείται την αυγή της επόμενης ημέρας.
Γιώργης Μπολάνος
Ηγετική φυσιογνωμία της Χειμμάρας, υπέρμαχος αγωνιστής για την επικράτηση των ανθρωπίνων και μειονοτικών δικαιωμάτων του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού. Μετέχει στον Αυτονομιακό Αγώνα του 1914, ενταγμένος στο Σώμα του θρυλικού Ταγματάρχη Σπυρομήλιου.Φυλακίζεται για τη δράση του στο Σχολικό Ζήτημα. Στις 3-12-1943 δολοφονείται έξω από την οικία του στα Σπήλια.
Π. Δημήτριος Λέκκας
Γεννήθηκε στο Κούδεσι Χειμμάρας το 1911 και καταγόταν από ιερατική οικογένεια. Σε ηλικία 30 ετών χειροτονήθηκε ιερέας από το Μητροπολίτη Αργυροκάστρου Παντελεήμονα. Στις 23 Απρίλιου 1944 Αλβανοί εισέβαλαν στο ναό του χωριού του, όπου λειτουργούσε ο ηρωικός ιερέας, τον συνέλαβαν και την ίδια μέρα τον εκτέλεσαν με την κατηγορία του κατασκόπου. Ήταν η αρχή μιας βαθειάς νύχτας τρόμου και διώξεων για το Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό.
Γεώργιος(Γάκης) Τάσιος
Γεννήθηκε στο Λεσκοβίκι. Φοίτησε στην Εμπορική Σχολή Ιωαννίνων. Αγωνίσθηκε μέσα από τις τάξεις του ΜΑΒΗ για την Ελευθερία της Βορείου Ηπείρου. Φυλακίσθηκε στο Βεράτι. Στις 18 Ιουνίου 1946 καταδικάσθηκε σε θάνατο. Αντιμετώπισε την απόφαση του δικαστηρίου με γενναιότητα και ελληνική υπερηφάνεια. Στον τόπο της εκτελέσεως, δεν δέχθηκε να του δέσουν τα μάτια. Όταν το απόσπασμα ήταν έτοιμο να πυροβολήσει, ο Τάσιος βροντοφώναξε: «Εδώ στην καρδιά χτυπάτε, σ’ αυτήν την ελληνική καρδιά».
Φίλιππος Παπαθανάσης
Γεννήθηκε το 1921 στα Καλύβια. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου αγωνίσθηκε εναντίον των κατοχικών δυνάμεων. Υπεύθυνος του τμήματος Παιδείας, Υγείας και Μορφώσεως του νομού Αγίων Σαράντα, αλληλογραφεί μόνο στα Ελληνικά.Οργανώνει τη νεολαία. Διοργανώνει συμπόσια με καθαρά εθνικό ελληνικό περιεχόμενο.Συλλαμβάνεται στις 17 Φεβρουαρίου 1946. Καταδικάζεται σε θάνατο και στη συνέχεια σε ισόβια δεσμά χωρίς αναστολή. Φυλακίζεται στις φυλακές του Μπουρέλι, σε πλήρη απομόνωση. Υποκύπτει από τις σκληρές κακουχίες τον Ιούλιο του 1952. Τα τελευταία λόγια σε συγκρατούμενό του ήταν « Αν βγεις ποτέ ζωντανός από δω μέσα να πας να πεις της μάνας μου, πως ο Φίλιππος στάθηκε άνδρας και δεν ντρόπιασε το Έθνος του»
Γρ. Λαμποβητιάδης
Γεννήθηκε το 1898 στη Δρούβιανη. Σπούδασε στην Οδοντιατρική Σχολή Αθηνών. Εγκαθίσταται στο Αργυρόκαστρο και αναδεικνύεται σε ηγετική μορφή του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού. Συμμετέχει ενεργά στο ΜΑΒΗ και μετά τη θυσία του Βασιλείου Σαχίνη, αναλαμβάνει την Προεδρία της οργάνωσης. Συλλαμβάνεται στις 28 Δεκεμβρίου 1945. Υποβάλλεται σε φρικτά βασανιστήρια. Δε λυγίζει και δεν καταδίδει τους συνεργάτες του. Καταδικάζεται σε θάνατο. Λίγο πριν το εκτελεστικό απόσπασμα παίρνει στην αγκαλιά του το μικρό γιο του Γιώργο, μετέπειτα Πρόεδρο της «ΟΜΟΝΟΙΑΣ», και του αφήνει την υποθήκη: «Όταν μεγαλώσεις, να πάρεις το αίμα μου πίσω».
ΣΩΤΉΡΗΣ ΣΚΕΎΗΣ :
1919 - 1946.
1η Ιουλίου 1946. Τότε αποκεφαλίζονταν η αφρόκρεμα των μορφωμένων Ελλήνων πού κατά δεκάδες καταδικάζονταν στο στρατοδικείο Αργυροκάστρου. Το κομμουνιστικό καθεστώς εγκαθιδρύθηκε με έγκλημα.
Το όνειρο του αείμνηστου Βασίλη Σκεύη ήταν να σπουδάζει το μοναχογιό του Σωτήρη καί νά τόν καμαρώσει Δάσκαλο στά Βουρκοχώρια. Έφυγε όμως πρόωρα από τη ζωή καί τό αμανέτι του τό εκπλήρωσε η μάνα τού Σωτήρη, Αλεξάνδρα. Ξεκίνησε το Σωτήρη γιά τή Βοστίνα. Μαζί με δεκάδες Βορειοηπειρωτόπουλα πεζοπορούσαν φορτωμένα με τα ψωμοσάκουλα, γιά να μάθουν τήν μητρική τους γλώσσα, κάπου εκεί στη Βοστίνα καί Βελλά.Στην περίοδο τού πολέμου ο Σωτήρης κατατάσσεται στο παρτιζάνικο για να απελευθερώσει τήν πατρίδα από τούς Ιταλό - Γερμανούς καταχτητές.Ο Σωτήρης βγαίνει στο βουνό .
Τόν βρίσκεις τότε επικεφαλής στά Βουρκοχώρια να εκτελεί με πάθος καθοδηγητικά καθήκοντα καί νά ενδιαφέρεται για την εθνική αποκατάσταση τού Ελληνισμού μας.Αυτό πέφτει στο μάτι τών Αλβανών σοβινιστών. Προσχεδιάζεται από την SIGURIMI η εξόντωσή του.Τόν Φλεβάρη του 1946, όντας εκτελούσε σοβαρά καθήκοντα της νεοσύστατης " Λαϊκής " εξουσίας, συλλαμβάνεται μαζί με τον δάσκαλο Τέλη Χαρμπάτση καί τόν Νάσιο Πάντο. Η κατηγορία τους ήταν : " κατάσκοποι τής Ελλάδας" Ο κατηγορούμενος Σωτήρης Σκεύης, τού Βασίλη καί τής Αλεξάνδρας, ετών 27, κυρήσσεται ένοχος σαν εχθρός του λαού, μέτοχος εχθρικού γκρούπ πού αποβλέπει τήν ανατροπή του λαϊκού συστήματος.Το στρατοδικείο Αργυροκάστρου τόν καταδικάζει σε θάνατο. Εκτελείται μαζί με τούς Χαρμπάτση, Γκίνη, Νάσιο Πάντο, Ευαγγελίδη στις 4 Σεπτεμβρίου 1946.Μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα φωνάζουν δυνατά, ότι εκτελούνται γιατί είναι Έλληνες μορφωμένοι. "Ο Ελληνισμός όμως ποτέ δεν πεθαίνει " Γιά να είναι δικαιολογημένη η εξόντωσή τους, χρωματίστηκε το κατηγορητήριο με ανύπαρκτη κατασκοπευτική δράση.
Σκεπάστηκε γιά πολλά χρόνια η σκηνοθετημένη κατηγορία, βαραίνοντας τήν ψυχή τών ελληνομαρτύρων αγωνιστών εκεί στον ουρανό. Η καταδίωξη συνεχίστηκε γιά απογόνους καί άλλους τίμιους πατριώτες. Σήμερα όμως μνημονεύεται η μνήμη των. Χάθηκε ο αείμνηστος Σωτήρης Σκεύης στο άνθος τής ηλικίας του. Τό έργο του όμως δεν χάθηκε. Στέκει Φάρος πού φωτίζει τον Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό καί όλους τούς Έλληνες.
( Απόσπασμα από το βιβλίο " Οι Σκευάτες καί ο Εθνομάρτυρας ΣΩΤΉΡΗΣ ΣΚΕΎΗΣ " γραμμένο από τόν Χρήστο Μπουντρη, τό 2018, στούς Άγιους Σαράντα)
Αριστοτέλης Χαρμπάτσης
Ο Αριστοτέλης γεννήθηκε στη Δίβρη το 1913 σε πάμφτωχη οικογένεια. Ο πατέρας του Χρήστος επί χρόνια περιφερόταν παράνομος στο κλαρί, επειδή διώκονταν από την αστυνομία. Το 1918 σκοτώνεται από την Ιταλούς καραμπινιέρους μετά από προδοσία. Ύστερα του κάψανε το σπίτι. Έτσι η οικογένεια ορφάνεψε, η σύζυγός του έμεινε χήρα με τρία τέκνα και με κατοικία μια τρώγλη.Τελείωσε το δημοτικό στη γενέτειρά του και με τη φροντίδα των τότε αρχών του χωριού στάλθηκε στο Ιεροδιδασκαλείο της Βελλάς.Ήταν μελετηρός τύπος και διακρινόταν ανάμεσα στους συμμαθητές του. Στο απολυτήριο αναφέρεται «Άξιος απολύσεως» με γενικό βαθμό άριστα και διαγωγή «κοσμιωτάτη».Επέστρεψε στο χωριό σε μια δύσκολη περίοδο για τα σχολεία μας όπως ήταν εκείνη του 1933-1934, όπου η κυβέρνηση του Ζώγκου προσπάθησε να τα εξαλβανίσει.Πήρε ενεργό μέρος στο απεργιακό κίνημα. Μετά την αναγνώριση από το Δικαστήριο της Χάγης του δικαιώματος της εκπαίδευσης στη μητρική γλώσσα τα σχολεία ξανάνοιξαν το 1935-1936.Τότε και ο Αριστοτέλης διορίστηκε δάσκαλος, υπηρετώντας πιστά στα χωριά
προσφέροντας ταυτόχρονα ελπίδα στα Βορειοηπειροτόπουλα που τόσο πολύ αγαπούσε.Στο εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα πρωτοστάτησε για την υπεράσπιση του χωριού.Μετά την απελευθέρωση διορίστηκε δάσκαλος στην Τσούκα. Τα πατριωτικά του αισθήματα εκδηλώνονται παντού. Η «σιγκουρίμι» τον είχε υπό παρακολούθηση. «Χαράλαμπε, είπε στο φίλο του, κινδυνεύουμε να συλληφθούμε, γι' αυτό φυλάξου και εσύ. Εμένα με συμβούλεψαν να δραπετεύσω. Δεν το κάνω, όμως, γιατί ο αγώνας μας είναι εδώ. Τι θα μας κάνουν. Θάνατος δεν υπάρχει. Η φυλακή για τους άνδρες είναι».Συλλαμβάνεται, τελικά, στο σχολείο της Τσούκας και οδηγείται στον Καλιά του Αργυροκάστρου μαζί με τους πατριώτες Σωτήρη Σκεύη και Νάσιο Πάντο. Εκεί βασανίζεται βάρβαρα μαζί με άλλους μειονοτικούς πατριώτες για να παραδεχτούν τις ανύπαρκτες κατηγορίες. Από το στρατοδικείο Αργυροκάστρου καταδικάζονται σε θάνατο με την κατηγορία «πράκτορες της Ελλάδας» Παρ' ότι ο αδερφός του συγκέντρωσε στα χωριά χιλιάδες υπογραφές με σκοπό να του αποδοθεί χάρη, τίποτε δεν άλλαξε την απόφαση.Δικάστηκε σε κάθειρξη τριών ετών και καταναγκαστική εργασία. Στο δικαστήριο ο στρατιωτικός εισαγγελέας Γ. Κώτσιας του είπε: «Χαρμπάτση, παράτα τα και γύρνα». Αυτός απάντησε: «Έλληνας γεννήθηκα και Έλληνας θα πεθάνω. Θα κόψεις πέντε, δέκα δέντρα, πολλά κλωνάρια θα απομείνουν» Όταν τον πήγαν για εκτέλεση ο Τέλης είπε στους άλλους φυλακισμένους:«Άντε ρε παιδιά, μη χολιάζεται, γάμος χωρίς κριάρι δεν γίνεται. Η πατρίδα θέλει θυσίες». Δεν δέχτηκε να δέσει τα μάτια, λέγοντας : «Οι άνδρες δεν σκοτώνονται με τα μάτια δεμένα» Σωριάστηκε στο λάκκο μετά τη χαριστική βολή του επικεφαλής του εκτελεστικού αποσπάσματος.
Αυτή ήταν η ζωή και η δράση του Αριστοτέλη Χαρμπάτση και έτσι παλικαρίσια έπεσε από το βόλι των δημίων της κομουνιστικής δικτατορίας.Η τελευταία παραγγελία, που ο αδικοχαμένος Τέλης άφησε γραμμένη στο κελί του στον Καλιά, είναι: «Παιδιά της Μειονότητας, προχωρήστε! Μην οπισθοχωρείτε!»
π. Χρήστος Παππάς
Ο μακαριστός π. Χρήστος Παππάς καταγόταν από το Σωπίκι των Αγίων Σαράντα.Συνελήφθη από την αιμοσταγή αστυνομία του Εμβέρ Χότζα το 1946 και καταδικάστηκε σε 30 χρόνια κάθειρξη ως υπονομευτής τάχα της Λαϊκής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Αλβανίας,ενώ κατασχέθηκε η κινητή και η ακίνητη περιουσία του! Φυλακίστηκε και βασανίστηκε απάνθρωπα, χωρίς όμως να λυγίσει ούτε μια στιγμή! Βαθύτατα καταπονημένος από τις μακροχρόνιες κακουχίες, ο π. Χρήστος άφησε την τελευταία του πνοή στα κάτεργα, ενώ η ψυχή του φτερούγισε ελεύθερη και αγιασμένη προς την αγκαλιά του Κυρίου.Μαζι του και ο Νάσιο Πάντος γαμπρός του.Υπήρξε ένας από τους σύγχρονους μάρτυρες της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού.Το μαρτύριό τους όμως συνεχίστηκε και μετά θάνατον, αφού τα οστά τους δεν βρέθηκαν ποτέ.
Καπετάν Σούλιος
Ένας από τους σπουδαιότερους και ηρωικότερους αγωνιστές του Βορειοηπειρωτικού Αγώνα, που απέβλεπε στην απελευθέρωση της Βορείου Ηπείρου και την ενσωμάτωσή της στην Μητέρα Ελλάδα,ήταν ο Καπετάν Σούλιος, κατά κόσμον Γεώργιος Βασιλείου. Γέννα και θρέμμα της Βορείου Ηπείρου (γεννήθηκε στο Τσιφλίκι Κορυτσάς) ο Καπετάν Σούλιος, ίδρυσε, τότε, δικό του αρματωλίκι και ανταρτικό σώμα στην περιοχή Βιγλίστης - Κορυτσάς - Μοσχοπόλεως και αγωνίστηκε για την απελευθέρωση της πατρώας γης, αναδειχθείς σε ήρωα του Βορειοηπειρωτικού Αγώνος αλλά και του Μακεδονικού. Μάλιστα φέρεται ότι πλησίον του Σκλήθρου Φλωρίνης, εξόντωσε σε συμπλοκή ολόκληρη βουλγαρική συμμορία.Μετείχε σε όλες τις εξεγέρσεις του Βορειοηπειρωτικού λαού, ιδίως δε σε εκείνη του 1914, οπότε η Βόρειος Ήπειρος ανεκηρύχθη Αυτόνομη. Το 1912, ο Κορυτσαίος καπετάνιος, βοήθησε για την απελευθέρωση της Κορυτσάς από τον Ελληνικό Στρατό.Οι αγώνες του, όμως, και οι θυσίες των παλικαριών του, απέβησαν, δυστυχώς, άκαρπες και το όνειρό του να δει την Πατρίδα του ελεύθερη, κάτω από τα φτερά της Ελλάδος, έμεινε ανεκπλήρωτο, αφού η μαρτυρική και σήμερα Βόρειος Ήπειρος, εξακολουθεί να βρίσκεται υπό την εξουσία άλλου κράτους. Έτσι αναγκάστηκε, απογοητευμένος, να αποσυρθεί και να εγκατασταθεί στον Παπαγιάννη Φλωρίνης, όπου και πέθανε το 1927.
Αιωνία τους η μνήμη..
ΑΘΆΝΑΤΟΙ !!!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δεν επιτρέπονται νέα σχόλια.