Ένα δραματικό έγγραφο για τον φοβερό λιμό στη γερμανική κατοχή



Λόγω της γενικευμένης στέρησης τροφής και της πείνας, εξαιτίας της γερμανικής κατοχής, το 1942 πέθαναν πολλοί Θεσσαλονικείς, ιδίως φτωχοί, γέροντες και παιδιά, ενώ τα πεζοδρόμια της πόλης παρουσίαζαν αλγεινό θέαμα με σκελετωμένα κουφάρια και πρησμένα παιδιά από την αβιταμίνωση.Ένα δραματικό έγγραφο της 9.11.1942  του Γενικού Διοικητή Μακεδονίας Βασ. Σιμωνίδη προς τον Δήμο Θεσσαλονίκης προβάλλει ωμά τις δραματικές επιπτώσεις της κατοχής«…Παρακαλούμεν όπως ως αρμόδιοι φροντίζετε δια την περισυλλογήν των πιπτόντων εκ πείνης και θνησκόντων εις τας οδούς!».Σύμφωνα με στοιχεία του ληξιαρχείου Θεσσαλονίκης, μόνο το 1942 πέθαναν από την πείνα και την εξάντληση 2.292 άτομα, ενώ  την ίδια  χρονιά άλλοι 461 νοσηλευόμενοι στο Σανατόριο Ασβεστοχωρίου έχασαν τη ζωή τους από φυματίωση.Η πρωτοφανής πείνα του αστικού πληθυσμού την περίοδο της γερμανικής κατοχής, κυρίως τον χειμώνα του 1941-22, οφειλόταν σε πολλά αίτια. Το πρώτο και κυριότερο αίτιο ήταν η δήμευση και επίταξη δημόσιων και ιδιωτικών αποθεμάτων τροφίμων που προορίζονταν για τη διατροφή του γερμανικού στρατού και των ντόπιων συνεργατών του. Συμπληρωματικό εμπόδιο στη γερμανική αυθαιρεσία και αναλγησία ήταν η αδυναμία μεταφοράς προϊόντων λόγω της εκτεταμένης καταστροφής του οδικού δικτύου και των μέσων μεταφοράς (σιδηρόδρομοι, πλοία, φορτηγά αυτοκίνητα). Αλλά μεγάλο μερίδιο στην ανθρωπιστική καταστροφή είχε και η αγγλική κυβέρνηση που επέβαλε ναυτικό αποκλεισμό  προκειμένου να μην φτάσουν τρόφιμα στους Γερμανούς!. Έτσι με αυτήν την σκληρή  τακτική του στρατιωτικού αντιπάλου των Ναζί εμποδίστηκε ο ανεφοδιασμός  της χώρας με  βασικά είδη διατροφής. Βέβαια όλα αυτά επιδεινώθηκαν από τον ιδιαίτερα ψυχρό χειμώνα, που ενέσκηψε απειλητικός για τη ζωή των ανθρώπων καθώς στις πόλεις έλειπε η καύσιμη ύλη για τη θέρμανση των σπιτιών τους.


Η μόνη βοήθεια να περιοριστούν οι θάνατοι από την πείνα, κυρίως στα παιδιά, ήταν τα συσσίτια που οργάνωναν σε μικρή κλίμακα ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός, Δήμοι και κρατικές υπηρεσίες, η Εκκλησία και φιλανθρωπικές οργανώσεις.Ο φοβερός λιμός έπληξε  κυρίως τα μεγάλα αστικά κέντρα, τη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα και τον Πειραιά, και μερικά νησιά του Αιγαίου και του Ιουνίου, ενώ η ύπαιθρος βρέθηκε σε καλύτερη μοίρα καθώς με την οικογενειακή μικροκαλλιέργια και την κτηνοτροφία δεν αντιμετώπισε πρόβλημα λιμού. Τα περισσότερα θύματα καταγράφηκαν στην Αθήνα όπου μόνο το πρώτο εξάμηνο του 1942 πέθαναν από την πείνα 20.300 άνθρωποι. Ο αριθμός αυτός δεν αποτυπώνει την πραγματικότητα, γιατί πολλοί συγγενείς μπροστά στο φάσμα της πείνας δεν δήλωναν στις αρχές τον θάνατο μελών της οικογένειάς τους, προκειμένου τα κουπόνια διατροφής των νεκρών να χρησιμοποιηθούν για την επιβίωση των ζώντων!



ΧΡΗΣΤΟΣ ΖΑΦΕΙΡΗΣ



Δεν υπάρχουν σχόλια: