Παλαιότερα το χωριό Σταθάς ονομαζόταν Δούνιστα και στα χρόνια της Τουρκοκρατίας αποτελούσε την έδρα του αρματωλικίου του Γερο-Δήμου Σταθά και αργότερα του δευτερότοκου γιού του Γιάννη Σταθά. Για να τιμηθεί ο Ναύαρχος, ο Επαναστάτης, ο Ήρωας, το χωριό μετονομάστηκε Σταθάς και αναρτήθηκε προτομή του στην πλατεία του χωριού. Στην ίδια περιοχή έδρασε και άλλη οικογένεια αρματωλών του Βάλτου, οι Ισκαίοι ( Ίσκος ή Καραίσκος) απόγονος των οποίων ήταν ο Γεώργιος Καραισκάκης ή Καραίσκος (Η κατοικία των Ισκαίων –με έτος κατασκευής το 1779-και ανακαινισμένη το 1847 από τον Καπετάν Ανδρέα Ίσκο υπάρχει ακόμη και σήμερα καλά διατηρημένη από τους απογόνους τους ).
Η πλούσια δράση των οπλαρχηγών της Δούνιστας Γιάννη Σταθά και Ανδρέα Ίσκου τραγουδήθηκε και από τη λαϊκή μας μούσα: Για τον Γιάννη Σταθά, που δολοφονήθηκε στην Μπούκα Αμφιλοχίας το 1808 μετά την άφιξή του από τις Βόρειες Σποράδες, όπου ως ναύαρχος 70 μικρών καραβιών ανέπτυξε πλούσια δράση.Ο Στάθας στα τέλη του 18ου αιώνα έδρασε μαζί με τον Ευθύμιο Βλαχάβα στα Χάσια και στον Όλυμπο και κατά τη διάρκεια του Ρωσοτουρκικού πολέμου (1806-1807) μαζί με άλλους αρματολούς ενίσχυσε τα ρωσικά στρατεύματα. Μετά την ανακωχή του 1807 ο Σταθάς και άλλοι αρματωλοί κατέφυγαν στη Σκιάθο, δημιούργησαν ένα στολίσκο από 70 πλοιάρια (που τα έβαψαν μαύρα και στα οποία έδωσαν ονόματα όπως Όλυμπος, Μωριάς, Άσπρη Θάλασσα, Μαύρο Καράβι κ.α.) και συνέχισαν τις επιδρομές κατά των Τούρκων. Δημοτικό τραγούδι της εποχής περιγράφει την επίθεση του στολίσκου του Σταθά εναντίον τουρκικής κορβέτας στα παράλια της Χαλκιδικής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δεν επιτρέπονται νέα σχόλια.