Τη λέξη ηδονή,τη συναντάμε πρώτη φορά στον μεγάλο Λυρικό ποιητή και επιγραμματοποιό Σιμωνίδη τον Κείο. Γεννήθηκε στην Ιουλίδα της Κέω-Κέα-Τζια, το 556 π.Χ. και πέθανε το 468 π.Χ.Μάλλον ήταν και ο γεννήτορας της λέξης «τίς γὰρ αδονᾶς ἄτερ θνατῶν βίος ποθεινός ἢ ποία τυραννίς; τασδ᾽ ατερ οὐδὲ θεῶν ζηλωτός αιών.»( Για ποιόν άνθρωπο δηλαδή ή για ποιόν τύραννο,θα ήταν η ζωή επιθυμητή – ελκυστική χωρίς ηδονές; ) Ακόμη και η αιωνιότητα των θεών θα σταματούσε να είναι αξιοζήλευτη χωρίς αυτές.Στην Κνίδο της Μικράς Ασίας γεννήθηκε το 407 π.χ. ο Εύδοξος,οπου και πέθανε το 335 π.χ. Σπούδασε στον Τάραντα και στην Ακαδημία Πλάτωνος στην Αθήνα και έζησε αρκετά χρόνια στην Αίγυπτο και στη Ν. Ιταλία, στην αυλή του φιλόσοφου και κυβερνήτη του Τάραντα Αρχύτα. Στην Αθήνα διετέλεσε διευθυντής της Ακαδημίας αντικαθιστώντας τον Πλάτωνα όταν έλειπε σε ταξίδια, με τον οποίο συνδέθηκε με βαθειά φιλία. Ήταν διαπρεπής αστρονόμος, μαθηματικός ιατρός.Ήταν αυτός που ανέδειξε την ένοια της Ηδονής ως πρωταρχικό στοιχείο για όλα τα έμβια όντα.Τον αναφέρει ο Πλάτωνας στο διάλογο Φίληβος ή ‘’περί Ηδονής’’, όπου εξετάζει και διερευνά συγκριτικά, αν το απόλυτο αγαθό για τον άνθρωπο είναι η ηδονή ή η φρόνηση. Εκεί αναφέρει πως ο Εύδοξος υποστηρίζει έναν φυσιοκρατικό ηδονισμό.Από τον Εύδοξο φαίνεται ότι επηρεάστηκε και η Φιλοσοφία του Αρίστιππου και του Αριστοτέλη, περί ηδονής.Αυτό που προκύπτει τελικά από τον “Φίληβο”, είναι ότι η σύνθεση, η μείξη φρόνησης και ηδονής, μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο στον Άριστο και ενάρετο βίο. Ο Πλάτωνας αποδίδει στον άνθρωπο , μόνο τις κινητικές ηδονές, σωματικές και πνευματικές, ενώ την καταστηματική(καταστάσεις) θεωρεί ότι ανήκει στους θεούς , γιατί κατά τη γνώμη του, μόνο σ'αυτούς αρμόζει. Ο Αριστοτέλης αντίθετα , απορρίπτει τις κινητικές ηδονές, δέχεται την αξία της καταστηματικής ηδονής, (ηδονή που προέρχεται από κατάσταση), στην οποία οδηγεί μόνο η θεωρητική ζωή του ανθρώπου, δηλαδή ασχολίες που αφορούν την πνευματική του βελτίωση.
ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ- Γαληνισμός Ψυχής
Ο Επίκουρος του Νεοκλέους ο Γαργήττιος (341 π.χ.- 270 π.χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος. Ίδρυσε δική του φιλοσοφική σχολή, τον Κήπο του Επίκουρου, η οποία είναι από τις πιο γνωστές και φημισμένες σχολές της Ελληνικής Φιλοσοφίας.Ο Επίκουρος στην προς Ηρόδοτο επιστολή, κάνει λόγο για ‘’γαληνισμό της ψυχής’’.Δημιούργησε το δικό του Φιλοσοφικό Κύκλο στη Μυτιλήνη και μετά στη Λάμψακο. Επέστρεψε στην Αθήνα το 307 π.Χ. σε ηλικία 34 ετών και αγόρασε μια έκταση στην Αθήνα ανάμεσα στο Δίπυλον και την Ακαδημία, όπου στέγασε τη φιλοσοφική του σχολή , τον αποκαλούμενο Κήπο του Επίκουρου. Δίδαξε για 35 χρόνια ακολουθώντας ήσυχη και λιτή ζωή. Περιστοιχίζονταν από άνδρες, γυναίκες, εταίρες και δούλους, που μετείχαν ισάξια στον επικούρειο Κήπο. Ο Επίκουρος πέθανε το 270 π. Χ., σε ηλικία 72 χρόνων.Την επικούρεια σχολή στήριξε και ο αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος (161-180 μ.χ.), δίνοντας μια έδρα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αλλά δεν έχουν σωθεί τα ονόματα των σχολαρχών του Κήπου στην περίοδο αυτή, ενώ εχουμε όλα τα ονόματα της προηγούμενης περιόδου.Η ηθική θεωρία του Επίκουρου έχει δύο σκέλη, την Τετραφάρμακο που έχει προληπτικό χαρακτήρα, στηριζόμενη δε στη φυσιολογία στοχεύει στην εξάλειψη του αδικαιολόγητου φόβου και της ταραχής από την ανθρώπινη ψυχή και την αρχή της Ηδονής, η οποία στηριζόταν σε ένα φυσιοκρατικό αλγόριθμο των επιθυμιών και προσφέρει ένα πρόγραμμα για την επιδίωξη της ευδαιμονίας.
Η Επικούρεια φιλοσοφία- Τετραφάρμακος
«ΑΦΟΒΟΝ Ο ΘΕΟΣ, ΑΝΥΠΟΠΤΟΝ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ, Τ ΑΓΑΘΟΝ ΜΕΝ ΕΥΚΤΗΤΟΝ, ΤΟ ΔΕ ΔΕΙΝΟΝ ΕΥΕΚΚΑΡΤΕΡΗΤΟΝ»
«Ο θεός δεν είναι επίφοβος , ο θάνατος δεν είναι αντιληπτός, το μεν καλό εύκολα αποκτιέται , το δε κακό εύκολα υπομένεται.»
Αναφέρεται από τον Φιλόδημο τον Γαδαρηνό - 1ος αιών. π.χ.
Έδρασε στην Ρώμη και στη Νεάπολη, όπου συνδέθηκε φιλικά με τον Πίσωνα, τον Οράτιο,. Έγραψε πολλά βιβλία, αρκετά αποσπάσματα σώζονται από τους παπύρους του Ερκολάνο. Είχα την τύχη να δώ πολλά αντίγραφα σε μάθημα Παλαιογραφίας.
Η παραπάνω διατύπωση αυτή είναι γνωστή ως τετραφάρμακος και συμπυκνώνει τις απαραίτητες αρχές για την επιδίωξη της ευδαιμονίας. Το τετραπλό αυτό φάρμακο έχει σκοπό να προστατεύσει το άτομο από ψεύτικους φόβους ανησυχίες και ανώφελα βάσανα, που πηγάζουν από τις εσφαλμένες δοξασίες σχετικά με τη φύση του θείου , του θανάτου του καλού και του κακού.
Με απλά λόγια ο Επίκουρος δίδασκε ότι η ηδονή και ο πόνος είναι το μέτρο για το τι πρέπει να επιλέγουμε και τι να αποφεύγουμε.Την ηδονή κατά τον Επίκουρο, είναι θεμιτόνα την αποζητάμε , αν αυτή μας εξασφαλίζει την ύψιστη και κορυφαία κατάσταση, δηλαδή την ψυχική ηρεμία.
Η λέξη ηδονή στην επικούρεια φιλοσοφία έχει δύο έννοιες. Ηδονή π.χ. είναι η ευχαρίστηση από το φαγητό, το πιοτό, από ένα θέαμα κλπ. Ηδονή είναι και η ευχάριστη και ανακουφιστική διάθεση που νοιώθουμε, όταν εξαλειφτεί κάθε δυσάρεστη αίσθηση, όπως η πείνα, δίψα ή άλλη επιθυμία ή και φροντίδα, δηλαδή αυτό που η επικούρεια φιλοσοφία ονομάζει "παντός το αλγούντος υπεξαίρεσις".
Όπως αναφέρει ο Διογένης Λαέρτιος: "η αταραξία και η έλλειψη πόνου, είναι ηδονές κατάστασης (καταστηματικές). Ενώ η χαρά και η ευφροσύνη, είναι ηδονές κατά κίνηση (κινητικές)".
Η Αρχή της Ηδονής
Στην επιστολή του προς Μενοικέα ο Επίκουρος τονίζει ότι: "Γι’ αυτό λέμε ότι:η ηδονή είναι αρχή και τέλος της μακαρίας ζωής". (" και δια τούτο την ηδονήν αρχήν καὶ τέλος λέγομεν είναι του μακαρίως ζην "
ΛΕΟΝΤΙΟΝ
Στον Κήπο του Επίκουρου υπήρχαν πολλοί οπαδοί του Επίκουρου άνδρες και γυναίκες ως επί το πλείστον εταίρες και απ’ όλες πιο διάσημη ήταν η Λεόντιον, μία φιλόσοφος της σχολής του Επίκουρου η οποία έμεινε στον Κήπο σε όλη την μετέπειτα ζωή της.
Η Λεόντιον έγινε διάσημη όχι μόνο από την απαράμιλλη ομορφιά της αλλά και από το μεγάλο συγγραφικό ταλέντο που διέθετε,
Όταν ο Θεόφραστος ο γνωστός μαθητής του Αριστοτέλη , έγραψε βιβλίο που αναφερόταν στο γάμο, όπου εκφραζόταν απαξιωτικά για το γυναικείο φύλλο, η Λεόντιον του επετέθη με δριμύτητα. Η πραγματεία είχε τίτλο : «ΚΑΤΑ ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ» και προξένησε το μεγάλο θαυμασμό, για την τόλμη της, ακόμα και στον Κικέρωνα!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δεν επιτρέπονται νέα σχόλια.