Ο αετός του βουνού και του κάμπου, χαρισματικός ηγέτης και εξαίρετος οπλαρχηγός της Ηπείρου ΕυθύμιοςΓ. Λιώλης γεννήθηκε στην Κρανιά της Β. Ηπείρου το 1880 και εκοιμήθη στην Αθήνα στις 16.6.1961Δεν υπάρχει ούτε αρχή ούτε και τέλος στη βιογραφία – ιστορία του οπλαρχηγού του Μακεδονικού - Ηπειρωτικού Αγώνος Θύμιου Λιώλη.Οπως δεν υπάρχει αρχή και τέλος στους αγώνες για την λευτεριά της Ελληνικότατης Μακεδονίας και Ηπείρου. Λεβέντης καπετάνιος του Βούρκου και των Ριζών, τον έτρεμαν οι Αλβανοί αγάδες, οι αλλοεθνείς πλιατσικολόγοι, οι Τούρκοι, οι Ιταλοί και οι Γερμανοί.Οι Λιώληδες ήταν ένας δικέφαλος αετός που δεν νοιάστηκαν μόνο για την φωλιά τους, αλλά πέταξαν ψηλά και μακριά σε όλον τον γαλανόλευκο αέρα, σε ολόκληρα τα άγια πάτρια εδάφη από την Κρανιά Αγ. Σαράντα και Δελβίνου μέχρι τη Μακεδονία και ολόκληρη την Ελλάδα.. Στις περιοχές από την Αρτα – τα Τζουμέρκα, ως το Ζαγόρι- Καραμπεριά και πέραν το παλιό Πωγώνι, την Ντουβάδρα, στη μάχη της Κορώνης, ο Σωτήρης ο Θύμιος Λιώλης και ο Αργυροκοστρίτης Γιάννης Πουτέτσης, μαζί με τους Κολοβαίους προστατεύουν τους φτωχούς.Το 1914 ο συνταγματάρχης Δημήτριος Δούλης συνέστησε το Σύνταγμα του Δελβίνου με διοικητή τον Βλάσση Καραχρήστο. Ο Θύμιος Λιώλης με τα διαλεκτά παλικάρια του εντάχτηκε σ’ αυτό και ανέλαβε τη διοίκηση του λόχου όπου πολεμούσαν τρία μερόνυχτα τους Λιάπηδες του άγριου Κουρβελεσίου. Εκεί ο ανθυποπλοίαρχος Στέφανος ΖΟΥΠΑΣ από τη Χιμάρα πληγώθηκε βαριά με σπασμένο πόδι στα τελευταία σπίτια της Κορώνης. Βγάζει το πιστόλι του για να σκοτωθεί και να μην πέσει ζωντανός στα χέρια του Μερσίν Γκιότση.Πρόβαλε τότε ο ηρωικός ήρωας, ο Καπετάν Θύμιος Αιώλης, άψογος, άτρομος, κυπαρισσένιος. «Εγώ, θα πάω μόνος μου να φέρω εδώ τον λαβωμένο Ζούπα», λέει. Βαλλόμενος από παντού στην ανηφοριά της Κορώνης, βρήκε τον Ζούπα να βογγά από τους πόνους με το πιστόλι στο χέρι. Τον φορτώθηκε στις πλάτες του σαν να πήγαινε σε γάμο ή σε πανηγύρι, ενώ εκατοντάδες σφαίρες βουίζανε σαν μελίσσια γύρω του. Απτόητος, κατόρθωσε να φτάσει φορτωμένος εκεί όπου τους περίμενε χλιμιντρώντας το σπαθάτο ψαρί άλογό του που είχε αφήσει δεμένο σε ένα δέντρο όταν ανέβηκε στην Κορώνη.Καβάλησε ο Καπετάν Θύμιος το άλογό του, πήρε στη σέλα μπροστά τον Ζούπα και έφτασε στους δικούς του, χωρίς να τον βρει ούτε μία σφαίρα. Και μιαν άλλη ιστορία απ’ τις ατελείωτες του Καπετάνιου: Στην γνωστή μάχη της Τσούκας όπου σκοτώθηκε ο Γιάννης Πουτέτσης, αν και οι σφαίρες έπεφταν σαν χαλάζι, ο Θύμιος χίμηξε σαν αετός και πήρε τα επίσημα έγγραφα από τις τσέπες του νεκρού πια Πουτέτση και την επαύριον έστειλε αυστηρή προειδοποίηση προς τον διοικητή των Τουρκαλβανών να επιστρέψει τα κομμένα κεφάλια που τα είχαν κρεμάσει στην πλατεία του Δελβίνου γιατί αλλιώς θα έκοβε του ιδίου. Την άλλη μέρα τα κομμένα κεφάλια των παλικαριών ενταφιάζονταν δίπλα στο νεκρό τους σώμα.
Υπό την δυναμική επέμβαση του καπετάνιου Θύμιου, στις 20 Ιουνίου 1943, τα σχέδια του αλβανικού και ελληνικού Κ.Κ. γκρεμίζονται στο κενό. Ερεθισμένοι οι Τουρκαλβανοί σχεδίασαν τη δολοφονία του καπετάνιου αλλά το σχέδιο αυτό δεν πραγματοποιήθηκε, γιατί φοβούνταν τον πατέρα του Γιώργο Λιώλη και ιδιαίτερα το μεγάλο αδελφό του Βασίλη (Τσίλη) που ήταν ατρόμητο παλικάρι.Παρ’ ότι αργότερα θα αναγκαζόταν να περπατήσει με ξύλινα πόδια, θα παρέμενε μεγάλος συμπαραστάτης τού κατά μικρότερου αδελφού του Θύμιου. Τα πόδια του Τσίλη ήταν κομμένα και τα δύο από τις αθλιότητες και τα βασανιστήρια των φυλακών της Ιταλίας. Ο Τσίλης και ο Θύμιος Λιώλης άρχισαν τους αγώνες από το 1900-1903 ενάντια σε αρκετές δυνάμεις Τουρκαλβανών και βγαίνουν νικητές..Πρώτος ο Καπετάνιος στο πλευρό του θρύλου της Μακεδονίας, Μακεδονομάχου Παύλου Μελά, όπου τον κάλεσε κοντά του να αγωνιστούν εναντίον των Βουλγάρων Κομιταζήδων και Τούρκων αν και η Ηπειρος είχε τις δικές της περιπέτειες
Πρώτος ο Θύμιος στον Αυτονομιακό Αγώνα του 1914 υπό τον Γιώργο Χρ. Ζωγράφο από το Κεστοράτι με τους θριάμβους στο πλευρό του υπουργού Αμύνης της Αυτονόμου Ηπείρου, στρατηγού Δημητρίου Δούλη και σηκώνει την γαλανόλευκη. Πρώτος ο Θύμιος στην Αργεντινή, όταν η πατρίδα τού ανέθεσε εθνική αποστολή, που εξετέλεσε στο ακέραιο, παρά τους κινδύνους σε άγνωστη χώρα.Πρώτος ο Θύμιος στον εκκλησιαστικό και σχολικό αγώνα της Βορείου Ηπείρου το 1934-1935 που δικαιώθηκε εν μέρει..Πρώτος ο Θύμιος πολεμάει τον Τουρκαλβανό Σαλί Βρανίστι στην Παπαράχη της Κρανιάς, όπου και του βούλωσε την κάννη το 1936. Ατρόμητος ο Θύμιος θα έμπαινε στο παλάτι του βασιλιά Αχμέτ Ζώγου με το πιστόλι κρυμμένο στα πλούσια και μακριά μαλλιά του.Πρώτος ο Θύμιος Λιώλης τον Οκτώβριο του 1940, αν και σε μεγάλη ηλικία (60 ετών), πολεμώντας κατά των Ιταλών και Αλβανών συνεργατών τους..Πρώτος ο Θύμιος με την προέλαση του Ελληνικού Στρατού και την αποβίβαση του Βασιλικού Ναυτικού στους Αγίους Σαράντα στις 6 Δεκεμβρίου 1940 και οδήγησε τους φαντάρους μας στο Κουρβελέσι, στην Λιαμπουριά.. Για την παλικαριά του αυτή τού απονέμεται ο τίτλος του Εξαίρετου Οπλαρχηγού της Ηπείρου.Πρώτος ο Θύμιος σχημάτισε την Βορειοηπειρωτική Απελευθερωτική Οργάνωση..Πρώτος ο Θύμιος με τον Τσάβο Κόκκαλη μπήκαν στους Αγ. Σαράντα και στο Δέλβινο τον Σεπτέμβριο του 1943, όταν η ιταλική στρατιά αφέθηκε στην τύχη της υπό τον στρατάρχη Μπαντόλιο, υψώνοντας την ελληνική σημαία.. Πρώτος ο Θύμιος με τον Τσάβο Κόκκαλη και τον Παπανδρέα μπήκαν στους Αγ. Σαράντα τον Οκτώβριο του 1944 εκδιώκοντας τους Γερμανομπαλίστες, υψώνοντας και πάλι τη γαλανόλευκη.Ο θρυλικός καπετάνιος του Βούρκου κηρύχθηκε άσπονδος εχθρός του χοτζικού καθεστώτος και το όνομά του καταπολεμήθηκε επί 50 συνεχή χρόνια. Ο Καπετάν Θύμιος Λιώλης είναι λαμπρό παράδειγμα για τις επερχόμενες γενεές, για μελλοντικούς αγώνες μέχρις ότου ο διακαής πόθος των Ελλήνων, για λεύτερη Βόρεια Ηπειρο, γίνει πραγματικότητα.
Το 1941 ήρθε στην Αθήνα ως πρόσφυγας. Μα οι Αλβανοί που αποτελούσαν τη θλιβερή συνοδεία των Ιταλών, τον συνέλαβαν, τον μετέφεραν στα Τίρανα και τον κατεδίκασαν διότι κατά τον πόλεμο βοήθησε τον ελληνικό στρατό. Τον άφισαν αργότερα, αλλά ο καπετάν Θύμιος δεν ησύχασε. Ωργάνωσε σώμα από 500 περίπου Βουρκάρηδες και πολεμούσε κατά των Γερμανών, Ιταλών και Αλβανών. Οι Αλβανοί όμως δεξιοί και αριστεροί τον κυνήγησαν και το 1944 κατέφυγε με λίγα παλληκάρια στις ομάδες του Ζέρβα.Το πρωί της Παρασκευής 16 Ιουνίου, απέθανε στο Κρατικό Νοσοκομείο, όπου ενοσηλεύετο από ολίγων ημερών, το γνωστό σε όλη τη Βόρειο Ήπειρο και ιδιαίτερα στην Επαρχία Δελβίνου παλληκάρι, ο θρυλικός αρχηγός του Βούρκου, ο καπετάν Θύμιο Λιώλης, σε ηλικία 83 ετών. Η είδηση του θανάτου του, εσκόρπισε αφάνταστη λύπη σ’ εκείνους που τον γνώρισαν από κοντά, σ’ εκείνους που επολέμησαν μαζύ του και εξετίμησαν τα καταπληκτικά κατορθώματά του, τους συνεχείς αγώνας του, το ακατάβλητο θάρρος του, τη λεβεντιά του...Μα κι αν πέθανε οι αγώνες του και οι θυσίες του θα μείνουν πάντα χαραγμένοι στη σκέψη όλων των Βορ/τών. Στα βουνά και τα λαγκάδια του Νομού Αργυροκάστρου και ιδιαίτερα της Επαρχίας Δελβίνου θα αχάη το θρυλικό τραγούδι:
"Μέσ’ της Δρόβιανης τη ράχη Θύμιο Λιώλης κάνει μάχη"
Αιωνία σου η μνήμη, αθάνατε Καπετάνιε, που πενθούσες τη Βόρειο Ηπειρο μέχρι το μνήμα σου''
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δεν επιτρέπονται νέα σχόλια.